Page Text
________________
૬૧
નિમિત્તોનો પ્રભાવ નાખ્યા હોય છે તો હોડીની સહાયમાં આવી જાય છે. કાળને નાથી ન શકાય પણ તેને સાનુકૂળ રાખીને તેની શકિતનો લાભ તો લઈ શકાય. કાળ પણ પ્રબળ નિમિત્ત છે. અમુક રોગો રાત્રે જ વધારે વકરે છે. ચૌદશ-અમાસ માંદા માણસ માટે ભારે રહે છે. હવામાન ઉપર કાળનો પ્રભાવ રહે છે. ચોમાસામાં અનેક જીવ-જંતુઓની ઉત્પત્તિ થાય છે. ધર્મક્રિયાઓ કરવા ઉપર પણ કાળનો પ્રભાવ પડે છે. ચોમાસામાં ધર્મની પ્રવૃત્તિઓ વધારે થાય છે. સવારે દેવ-દર્શન, પૂજા, ધ્યાન ઇત્યાદિ સારી રીતે થઈ શકે છે. વળી જો આપણે સેંકડો અને હજારો વર્ષના કાળની વાત કરી લઈએ તો પણ કાળનો પ્રભાવ વર્તી શકાય છે. પાંચસો વર્ષ પહેલાં આપણી પાસે સુખ-સગવડનાં જે સાધનો ન હતાં તે આજે સુલભ છે. તેનાથી આપણું જીવન કેટલું બદલાઈ ગયું! સામૂહિક હિંસાનાં સાધનો, ટી.વી., ફોન, રૉકેટો, આધુનિક યંત્રો એ બધો કાળનો પ્રભાવ છે. શહેરીકરણ અને તેનાં દૂષણો - અકસ્માતો, ભેળસેળ, અપહરણો, બળાત્કારો એ બધાં કાળના પ્રવાહમાં તણાઈને આવેલાં છે. સંયુક્ત કુટુંબની વ્યવસ્થા, ગ્રામ સંસ્કૃતિ એ બધા ઘસાતા કાળના અવશેષો છે. ઘસાતા કાળને જો આપણે ન સ્વીકારીએ તો દુઃખી થઈ જઈએ. કાળ ઉપર આપણો કાબૂ નથી એ વાત સમજીને આપણે જીવન તરફનો અભિગમ બદલતા રહેવો પડશે. કાળનો પ્રવાહ ઘસમસતો આવી રહ્યો છે. ત્યારે તેમાં તણાઈ ન જઈએ તેનો
ખ્યાલ રાખી ક્યાંક બચવું પડશે તો ક્યાંક બદલાયેલા કાળની શક્તિનો ઉપયોગ પણ કરી લેવો જોઈએ. - હવે જે બાકી નિમિત્ત કારણ છે તે ભાવનું છે. જે બહુ સૂક્ષ્મ છે. ભાવને કર્મના બંધ સાથે સૌથી વધારે સંબંધ છે તો કર્મના ભોગવટામાં પણ ભાવનું ખૂબ મહત્વ છે. ભાવ બદલવા માટે પ્રબળ પુરુષાર્થ જોઈએ છે. સારાં કે માઠાં કર્મો ઉદયમાં આવે ત્યારે તેની અસરો કે સુખ-દુઃખનો આધાર આપણા ભાવ ઉપર પણ રહે છે. નરસિંહ મહેતાને પત્નીના મૃત્યુથી વિયોગનું દુઃખ ન થયું તેમાં કારણરૂપ ભાવ છે - તેનો
| SR No. | 005708 |
| Book Title | Karmvadna Rahasyo |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chandrahas Trivedi |
| Publisher | Gurjar Agency |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 178 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 13 MB |