Page Text
________________
કર્મબંધનાં કારણો
૩૯ તે દર્શનાવરણીય કર્મ બાંધે છે. તેનાથી દર્શનશક્તિનો વિકાસ ઓછો થાય.
જે કર્મ આપણને એકદમ સ્પર્શતું લાગે છે - તે કર્મ છે વેદનીય કર્મ. વેદન બે પ્રકારે ગણવામાં આવે છે. જેનું સંવેદન આપણને ગમે તે શાતા વેદનીય અને જેનું સંવેદન આપણને ન ગમે તે અશાતા વેદનીય કર્મ કહેવાય છે. વાસ્તવિકતામાં સંવેદન બે પ્રકારનાં છે. અનુકૂળ સંવેદન અને પ્રતિકૂળ સંવેદન. આપણી સમગ્ર પ્રવૃત્તિઓ અનુકૂળ સંવેદન માટેની સાધનસામગ્રી મેળવવા માટેની હોય છે. પ્રતિકૂળ સંવેદન આપનાર વ્યકિત વિશેષ, વાતાવરણ કે એવી સામગ્રીથી આપણે હંમેશાં દૂર રહેવા જીવનભર પુરુષાર્થ કરીએ છીએ. પાંચેય ઈન્દ્રિયો અને મનને ગમે તે અનુકૂળ સંવેદન. ઇન્દ્રિયો અને મનને જે ન ગમે તે પ્રતિકૂળ સંવેદન. અનુકૂળ સંવેદન શુભ કર્મનું પરિણામ છે. પ્રતિકૂળ સંવેદન અશુભ કર્મનું ફળ છે. સાનુકૂળ સંવેદનપ્રાપ્તિ માટેનો સોનેરી નિયમ એ છે કે અન્ય જીવોને શાંતિ અને સુખ આપશો તો તમને સુખ-શાંતિ મળશે. જેવું આપશો તેવું મળશે. સુપાત્રે દાન, અનુકંપા દાન એ શાતા વેદનીય કર્મબંધનું કારણ છે. જે પરનિંદામાં રાચે છે, ખોટાં કાર્યો કરીને, ખોટું બોલીને બીજાને પીડા આપે છે; કૃપણ છે, ધર્મની વિમુખ છે તેને અશાંતિ આપનાર અશાતા વેદનીય કર્મનો બંધ પડે છે. તેથી અન્યને દુઃખ થાય એવાં કર્મોથી દૂર રહેવું અને અન્યને સુખ થાય એ કર્મમાં • પ્રવૃત્ત રહેવું. અનુકૂળ-રુચિકર સંવેદન આપનાર કર્યો છે. વડીલોની
ભક્તિ-આદરમાન, ક્ષમાશીલ સ્વભાવ અને એવી પ્રવૃત્તિ, કરુણાસભર વ્યવહાર, અહિંસા, વ્રતોનું પાલન, સંયમનું વહન, દાન અને ધર્માચરણ. જે માણસોએ પોતાના કપાયો ક્રોધ, અભિમાન, માયા-કપટ, લોભમોહ અને અન્ય નવ સહયોગી ભાવો ઉપર વિજય મેળવ્યો હોય છે કે સંયમ કેળવ્યો હોય છે તે મોટે ભાગે સાનુકુળ-રુચિકર સંવેદન થાય એવાં કર્મો બાંધે છે. ઉપર જણાવેલ આ ભાવોથી વિપરીત ભાવો અને પ્રવૃત્તિઓનું સેવન
| SR No. | 005708 |
| Book Title | Karmvadna Rahasyo |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chandrahas Trivedi |
| Publisher | Gurjar Agency |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 178 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 13 MB |