Page Text
________________
६४०
ગાથા : ૧૩૩ થી ૧૪૧
તેમને નિર્વાણહેતુ એવી ચારિત્રની સત્તા હતી.
યદ્યપિ સિદ્ધાવસ્થામાં તેવા પ્રકારનો ઊહ હોતો નથી, તો પણ તેવા પ્રકારના ઊહથી ઉત્થ એવો સમતાનો પરિણામ જે મરુદેવાદિને હતો, તેવો પરિણામવિશેષ સિદ્ધાવસ્થામાં પણ હોય છે.
"
asi :- अथ षड्जीवनिकाय एव चारित्रस्य विषय इति तत्परिपालनक्रियैव चारित्रं, सम्यक्त्वस्य तु जीवाजीवादिपदार्था एव विषय इति न सा क्रियेति चेत् ? न तत्त्वतश्चारित्रस्य शुद्धात्मविषयकत्वात्, अत एव ""णिरभिस्संगं चित्तं इत्यादिना साम्यपरिणतिमेव तदाम्नासिषुः । युक्तं चैतत्, षड्जीवनिकायपालन-प्रयत्नं विनापि मरुदेव्यादीनां माध्यस्थ्यमात्रेणापि तत्संभवात्। 'तदपि क्रियाफलमिति क्रियैवेति चेत् ? नूनमेवं सिद्धचारित्रमपि क्रियाफलमिति क्रियैवोच्यतां किं वश्छिद्यते ? युक्तं चैतत्, भवस्थकेवलिनामपि क्रियाफलसद्भावमात्रादेव संयमोपदेशात् "किं ते भंते जत्ता ! सोमिला ! जं मे तवणियमसंयम-सज्झायझाणावस्सयमाइसु जोएसु जयणा' इत्यत्र 'एतेषु च यद्यपि भगवतो न किञ्चित्तदानीं विशेषतः संभवति, तथापि 'तत्फलसद्भावात्तदस्ती ' त्युक्तमिति मन्तव्यमिति व्याख्यानात् । अथ बाह्यक्रियाभिव्यङ्ग्यान्तरक्रियैव चारित्रं, सा च भवस्थकेवलिनां मरुदेव्यादीनां च संभवति, अत चानुपदोक्तस्थले विशेषत इत्युक्तिरिति चेत् ? सेयं योगरूपा वा स्यादुपयोगरूपा वा ? नाद्यः, मरुदेव्यादौ व्यभिचारात्। द्वितीये तु सिद्धं नः समीहितं, शुद्धोपयोगलक्षणस्य चारित्रस्य व्यवस्थापयिष्यमाणत्वात् इति दिग्।
અધ્યાત્મમતપરીક્ષા
*
ગાથા ૧૩૩ની ટીકા અહીં પૂર્ણ થાય છે.
टीडार्थ :- ‘अथ’ ‘अथ’थी पूर्वपक्षी (सिद्धांतपक्षी) या प्रमाणे उडे डे, षङ्कवनिमय ४ यारित्रनो विषय छे. એથી કરીને તત્પરિપાલનની ક્રિયા = ચારિત્રપરિપાલનની ક્રિયા, જ ચારિત્ર છે. વળી સમ્યક્ત્વના તો જીવ–અજીવ આદિ પદાર્થો જ વિષય છે, એથી કરીને તે–સમ્યક્ત્વની પરિપાલના, ક્રિયા નથી.
'न' तेनो उत्तर आपतां ‘'संग्रहायपक्षी' उहे छे } खेम न अहेवु, म उ तत्त्वथी = परमार्थथी, यारित्रनुं શુદ્ધાત્મવિષયકપણું છે. અર્થાત્ ચારિત્રનો વિષય શુદ્ધાત્મા છે, ષડ્જવનિકાય નહિ.
‘अत एव' खाथी ऽरीने ४ = तत्त्वथी यारित्रनो विषय शुद्धात्मा छे साथी दुरीने ४, पंयाशऽग्रंथभां'निरभिस्संगं चित्तं' ऽत्याहिथी साम्यपरिएातिने ४ ते = सामायि९३५ उहे छे. 'युक्तं' भने खा= तत्त्वथी यारित्र शुद्धात्मविषय છે આ, યુક્ત છે; કેમ કે ષડ્જવનિકાયના પાલનના પ્રયત્ન વિના પણ મરુદેવાદિને માધ્યસ્થ્યમાત્રથી પણ तेनो=यारित्रनो, संभव छे.
१.
२.
समभावो सामइअं तणकंचणसत्तुमित्तविसओ त्ति । णिरभिस्संगं चित्तं उचियपवित्तिप्पहाणं च । (पंचाशक० ११ / ५) समभावो सामायिकं तृणकंचनशत्रुमित्रविषय इति । निरभिष्वंगं चित्तमुचितप्रवृत्तिप्रधानं च ॥
किं ते भगवन् यात्रा? सौम्य ! यन्मे तपोनियमसंयमस्वाध्यायध्यानावश्यकादिषु योगेषु यतना । (प्रज्ञप्ति - १८ / १० /६४७)
| SR No. | 005703 |
| Book Title | Adhyatmamatpariksha Shabdasha Vivechan Part 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Pravinchandra K Mota |
| Publisher | Gitarth Ganga |
| Publication Year | 2001 |
| Total Pages | 400 |
| Language | Gujarat |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 9 MB |