________________
ગાથા : 199
અધ્યાત્મમત પરીક્ષા
. . . . .૮૬૧
અવતરણિકા - ૩૫સંદતિ -
ગાથા :
અવતરણિકાર્ય - શ્રીમુક્તિવાદનો ઉપસંહાર કરતાં ગ્રંથકાર કહે છે -
इय इत्थीणं सिद्धी सिद्धा सिद्धंतमूलजुत्तीहिं ।
एयं असद्दहंता चिक्कणकम्मा मुणेयव्वा ॥१७०॥ (इति स्त्रीणां सिद्धिः सिद्धा सिद्धान्तमूलयुक्तिभिः । एतामश्रद्दधतो दृढकर्माणो ज्ञातव्याः ॥१७०।।)
ગાથાર્થ - આ પ્રકારે સિદ્ધાંતની મૂલ યુક્તિઓ વડે સ્ત્રીઓને સિદ્ધિ = મુક્તિ, સિદ્ધ થાય છે. આને અશ્રદ્ધા કરતા દેઢકર્મવાળા જાણવા. અર્થાત્ આની શ્રદ્ધા ન કરનારા જીવો ચીકણાં કર્મવાળા જાણવા. ll૧૭૦II
ટીકા - પણ ૨૭૦
ટીકાર્ય :- ગાથાનો અર્થ સ્પષ્ટ છે. ll૧૭૦માં
અવતરણિકા - પૂર્વ પ્રસિદ્ધ સ્ત્રી નિર્વા, તસ્લિપી સિદ્ધા: સિતાન જીવખેર, તસ્ત્રિી च सिद्धं सप्रसङ्गमध्यात्मनिरूपणम् । अथैतदुपनिषद्भूतमुपदिशति -
અવતરણિતાર્થ અને એ પ્રમાણે સ્ત્રીઓને નિર્વાણ =મુક્તિ, સિદ્ધ કરી, અને તેની સિદ્ધિમાં = સ્ત્રીઓને મુક્તિની સિદ્ધિમાં, સિદ્ધોના પંદર ભેદો સિદ્ધ થયા. અને તેની સિદ્ધિમાં = સિદ્ધોના પંદર ભેદોની સિદ્ધિમાં, સપ્રસંગ અધ્યાત્મનું નિરૂપણ સિદ્ધ થયું. હવે આના=અધ્યાત્મના, ઉપનિષભૂત ઉપદેશ આપે છે -
ગાથા -
एयं परमरहस्सं एसो अज्झप्पकणगकसवट्टो ।
एसा य परा आणा संजमजोगेसु जो जत्तो ॥१७१॥ (एतत्परमरहस्यमेषोऽध्यात्मकनककषपट्टः । एषा च पराऽऽज्ञा संयमयोगेषु यो यत्नः ॥१७१॥)
ગાથાર્થ :- આ પરમ રહસ્ય છે, આ અધ્યાત્મરૂપી સુવર્ણનો કષપષ્ટ છે અર્થાત્ અધ્યાત્મરૂપી સુવર્ણની પરીક્ષા માટેનો કસોટીનો પથ્થર છે, અને આ પરા = શ્રેષ્ઠ, આજ્ઞા છે, જે સંયમયોગોમાં યત્ન છે. I૧૭ના કે “આ જ પરમ રહસ્ય છે” અહીંહતનો સંબંધ યરની સાથે છે, અર્થાત જે સંયમયોગોમાં યત્ન છે, એ જ પરમ રહસ્ય છે. પરમ રહસ્યની અપેક્ષાએ ‘પત નપુંસકલિંગમાં છે. અને તે પરમ રહસ્ય કોનું? તો અધ્યાત્મનું, એ અધ્યાહાર છે. અને આ અધ્યાત્મરૂપી સુવર્ણનો કષપટ્ટ = કસોટીનો પથ્થર છે. અહીં ષડનો અન્વયે પણ
