________________
આવશ્યકતા નથી. પરન્તુ વિભાગને, સંયોગના ધ્વંસસ્વરૂપ માનવો કે સંયોગને, વિભાગના ધ્વંસસ્વરૂપ માનવો એમાં કોઇ વિનિગમન નથી. તેથી વિભાગ પણ સંયોગની જેમ ગુણાન્તર छे. या माशयथी हे छे - अतः संयोगनाशेन हत्याहि આશય સ્પષ્ટ છે. ઉક્તપ્રાયઃ છે. અનુક્ત અન્યત્ર અનુસંધેય छे. ||११८।। ११८ || १२० || || ( इति विभागनिरूपणम्)
कारिकावली । परत्वञ्चाऽपरत्वञ्च द्विविधं परिकीर्तितम् ।
दैशिकं कालिकं चाऽपि मूर्त्त एव तु दैशिकम् ॥१२१॥ परत्वं मूर्त्तसंयोगभूयस्त्वज्ञानतो भवेत् । अपरत्वं तदल्पत्वबुद्धितः स्यादितीरितम् ॥ १२२॥ तयोरसमवायी तु दिक्संयोगस्तदाश्रये । दिवाकरपरिस्पन्दभूयस्त्वज्ञानतो भवेत् ॥ १२३॥ परत्वमपरत्वन्तु तदीयाल्पत्वबुद्धितः ।
अत्र त्वसमवायी स्यात् संयोगः कालपिण्डयोः ॥ १२४॥ अपेक्षाबुद्धिनाशेन नाशस्तेषां निरूपितः ।
मुक्तावली ।
परापरव्यवहारनिमित्ते परत्वापरत्वे निरूपयति-परत्वञ्चापरत्वञ्चेति । दैशिकमिति । दैशिकपरत्वं बहुतरमूर्त्तसंयोगान्तरितत्वज्ञानादुत्पद्यते, एवं तदल्पीयस्त्वज्ञानादपरत्वमुत्पद्यते, अत्राऽवधित्वार्थं पञ्चम्यपेक्षा, यथा 'पाटलीपुत्रात् काशीमपेक्ष्य प्रयागः परः, ' 'पाटलीपुत्रात् कुरुक्षेत्रमपेक्ष्य प्रयागोऽपर इति ॥१२१॥१२२॥
तयोः - दैशिकपरत्वापरत्वयोः । असमवायी असमवायिकारणम् । तदाश्रये- दैशिकपरत्वापरत्वाश्रये । दिवाकरेति । अत्र परत्वापरत्वं कालिकं ग्राह्यम् । यस्य सूर्यपरिस्पन्दापेक्षया यस्य सूर्यपरिस्पन्दोऽधिकः.
१३
-
-
