________________
વિવરણ કૌંસમાં મૂક્યું નથી. ૧૪૮.
| | તી છાનિરૂપણમ્
* વારિાવતી | द्विष्टसाधनताबुद्धिर्भवेद् द्वेषस्य कारणम् । प्रवृत्तिश्च निवृत्तिश्च तथा जीवनकारणम् ॥१४९॥ एवं प्रयत्नत्रैविध्यं तान्त्रिकैः परिकीर्तितम् ।
| મુવતી ! द्वेषं निरूपयति-द्विष्टसाधनतेति । दुःखोपायविषयकं द्वेषं प्रति बलवद्विष्टसाधनताज्ञानं कारणमित्यर्थः । बलवदिष्टसाधनताज्ञानञ्च प्रतिबन्धकम् । तेन नान्तरीयकदुःखजनके पाकादौ न द्वेषः ॥ इति દૃષનિરૂપમ્ | ____यत्नं निरूपयति-प्रवृत्तिश्चेति । प्रवृत्तिनिवृत्तिजीवनयोनियत्नभेदात् प्रयत्नस्त्रिविध इत्यर्थः ॥१४९॥
૦૦
: વિવરણ : દ્વેષનું નિરૂપણ કરે છે - કારિકાવલીમાં દિષ્ટસાધનતી... ઇત્યાદિ ગ્રંથથી. આશય એ છે કે દુઃખોપાયવિષયકòષની પ્રત્યે બલવદ્વિષ્ટસાધનતાનું જ્ઞાન કારણ છે. અને બલવઈષ્ટસાધનતાનું જ્ઞાન પ્રતિબંધક છે. તેથી (બલવદ્વિષ્ટસાધનતાનું જ્ઞાન દ્વેષની પ્રત્યે કારણ હોવાથી) પાકાદિ નાન્તરીયકદુઃખના જનક હોવા છતાં બલવદ્વિષ્ટસાધન ન હોવાથી તેમાં દ્વેષની ઉત્પત્તિ થતી નથી. ઇત્યાદિ સ્પષ્ટ છે.
|| રૂતિ (નિરૂપણમ્ | આ પ્રયત્નનું નિરૂપણ કરે છે - કારિકાવલીમાં પ્રવૃત્તિ... ઈત્યાદિ ગ્રંથથી. આશય સ્પષ્ટ છે કે પ્રવૃત્તિ, નિવૃત્તિ અને જીવનયોનિ ભેદથી પ્રયત્ન ત્રણ પ્રકારનો મનાય છે... ઈત્યાદિ સુગમ છે.
૧૧૩
