________________
છે. ““સાધ્યતિવિજેસંવાછિન્નયા પ્રતિયોગિતાવછેवच्छिन्नाधेयतानिरूपिताधिकरणतावद्भिन्न-हेतुतावच्छेदकसम्बन्धावच्छि नहेतु तावच्छे दकावच्छिनाधे यतानिरूपिताधिकरणताववृत्त्यभावीयतादृशप्रतियोगितानवच्छेदक-साध्यतावच्छेदकाવચ્છિન્નમનાધિકરણં વ્યાસ '' આ પ્રમાણેની વિવક્ષા કરવા છતાં ‘‘ાનો ઘટવીનું ત્રિપરિમાળા' અહીં આવ્યાપ્તિની શંકા કરે છે – “નનું તો...' ઈત્યાદિ ગ્રંથથી. આશય એ છે કે, ‘ાતો ઘટવાનું છત્રપરિમાત’ અહીં હેત્વકિરણ મહાકાલ, જગનો આધાર હોવાથી, ત્યાં વૃત્તિ બધા જ અભાવો સાધ્યતાવછેદક કાલિકસંબંધથી સ્વપ્રતિયોગિના અધિકરણમાં વૃત્તિ હોવાથી પ્રતિયોગિસમાનાધિકરણ છે. તેથી તાદશ પ્રતિયોગિવ્યધિકરણ અભાવની અપ્રસિદ્ધિને લઈને ‘શાનો ઘટવાનું' અહીં અવ્યાપ્તિ આવે છે. તેના નિવારણ માટે કેટલાક લોકોનું જે કહેવું છે, તેને જણાવે છે - મત્ર વિદ્' ઇત્યાદિ ગ્રંથથી. કહેવાનો આશય એ છે કે “નો ઘટવાનું કાનપરિમાર્િ’ અહીં મહાકાલભેદવિશિષ્ટઘટાદિનો અભાવ પ્રતિયોગિવ્યધિકરણાભાવસ્વરૂપે પ્રસિદ્ધ છે. કારણ કે હે–ધિકરણ મહાકાલમાં, મહાકાલભેદવિશિષ્ટઘટાઘભાવના પ્રતિયોગિ ઘટાદિ કાલિકસંબંધથી વૃત્તિ હોવા છતાં મહાકાલભેદ મહાકાલમાં વૃત્તિ ન હોવાથી મહાકાલભેદવિશિષ્ટઘટાદિ વૃત્તિ નથી. તેથી તાદશપ્રતિયોગિવ્યધિકરણાભાવને લઈને લક્ષણસમન્વય થવાથી અવ્યાપ્તિ નહીં આવે. - યદ્યપિ ઉપર જણાવ્યા મુજબ ‘ાનો ઘટવાનું' અહીં અવ્યાપ્તિનું વારણ શક્ય છે. પરંતુ મહાકાલ માત્રવૃત્તિ વિશેષણતા - (અર્થાત્ મહાકાલાનુયોગિકકાલિક) સંબંધથી ઘટાદિસાધ્યક સ્થળે મહાકાલાન્યત્વવિશિષ્ટઘટાદિના અભાવ પણ પ્રતિયોગિવ્યધિકરણ નહીં બને. કારણ કે સ્વરૂપસંબંધઘટિત
૩૧
