________________
'प्रतियोग्यनधिकरण' पहथी सहमे तो, 'वह्निमान् धूमाद्' ઈત્યાદિ સ્થળે હેત્વધિકરણવૃત્તિઘટાદ્યભાવીયયદ્ધિં – ચિપ્રતિયોગિતાવચ્છેદક જે ઘટત્ત્વ, તદવચ્છિન્નસામાન્યનું અનધિકરણ પર્વતાદિ હેત્વધિકરણ હોવાથી યદ્યપિ પ્રતિયોગિ વ્યધિકરણાભાવની અપ્રસિદ્ધિને લઈને અસંભવ કે અભ્યાપ્તિ नहीं भावे. परंतु ते विवक्षाभां के दोष छे, तेने भगावे छे. - तृतीये तु ... त्याहि ग्रंथथी - आशय से छेडे, 'कपिसंयोगाभाववान् आत्मत्वाद्' ६त्याहि स्थळे हेत्वधिकरएामात्भवृत्ति કપિસંયોગાભાવાભાવ, કપિસંયોગસ્વરૂપ છે. તે ગુણસ્વરૂપ હોવાથી તપ્રતિયોગિતાવચ્છેદકગુણસામાન્યાભાવત્વ પણ છે. તેથી તાદશયત્કિંચિત્પ્રતિયોગિતાવચ્છેદક ગુણસામાન્યાભાવત્વાવચ્છિન્નનું હેત્વધિકરણ આત્મા અનધિકરણ હોવાથી તવૃત્તિ કપિસંયોગાભાવાભાવને લઈને અવ્યાપ્તિ આવે છે. मुक्तावली ।
मैवम् । यादृशप्रतियोगितावच्छेदकावच्छिन्नानधिकरणत्वं हेतुमतः, तादृशप्रतियोगितानवच्छेदकत्वस्य विवक्षितत्वात् ।
ननु कालो घटवान् कालपरिमाणादित्यत्र प्रतियोगिव्यधिकरणाभावाप्रसिद्धि:, हेत्वधिकरणस्य महाकालस्य जगदाधारतया सर्वेषामेवाऽभावानां साध्यतावच्छेदकसम्बन्धेन कालिकविशेषणतया प्रतियोग्यधिकरणत्वात् ॥
w
अत्र केचित् - महाकालभेदविशिष्टघटाभावस्तत्र प्रतियोगिव्यधिकरणः, महाकालस्य घटाधारत्वेऽपि महाकालभेदविशिष्ट - घटानाधारत्वात्, महाकाले महाकालभेदाभावात् ।
वस्तुतस्तु प्रतियोगितावच्छेदकसम्बन्धेन प्रतियोग्यनधिकरणीभूतहेत्वधिकरणवृत्त्यभावप्रतियोगितासामान्ये यत्सम्बन्धावच्छिन्नत्वयदूधर्मावच्छिन्नत्वोभयाभावस्तेन सम्बन्धेन तद्धर्मावच्छिन्नस्य तद्धेतुव्यापकत्वं बोध्यम् । इत्थञ्च कालो घटवान् कालपरिमाणादित्यादी
૨૯
