Page Text
________________
૪
કારિકાવલી-મુક્તાવલી-વિવરણ
વેગવવ્રુત્તિ દ્રવ્યત્વ વ્યાપ્ય જાતિમત્ત્વ સ્વરૂપ વેગવત્ત્વની વિવક્ષામાં ગ્રંથકારનુ તાપ સમજી લેવું. પ્રકૃતસ્થલે માત્ર‘જાતિમત્ત્વ’ના જ સાધતયા ઉલ્લેખ કરીએ તા ગુણાદિ જાતિમાન્ ગુણાદિમાં અતિવ્યાપ્તિ આવશે. તેના નિવારણ માટે ‘દ્રવ્યત્વ વ્યાપ્ય’ પદનું ઉપાદાન કર્યુ છે. તેથી દ્રવ્યત્વ વ્યાપ્ય પૃથ્વીવાદિ જાતિમત્ત્વ ગુણાદિમાં ન હેાવાથી તેમાં તા અતિવ્યાપ્તિ નહી આવે. પરંતુ તાદૃશ દ્રવ્યત્વ વ્યાપ્ય આત્મત્વ જાતિમાનૢ આત્મામાં અતિવ્યાપ્તિ આવશે તેના નિવારણ માટે પરત્વાદિ (અપર-વ-કર્મ-વેગ) સમાનાધિકરણ પત્નનુ' ઉપાદાન કર્યુ. છે. તેથી આત્મામાં અતિવ્યાપ્તિ નહી આવે. કારણ કે પરાદિના અધિકરણમાં રહેનારી દ્રવ્યત્વ વ્યાપ્ય જાતિ પૃથ્વીાદિ છે. તત્ત્વ આત્મામાં નથી. પરાદિ સમાનાધિકણુ જાતિમત્ત્વનુ જ ઉપાદાન કરીએ તેા પરવાદિના અધિકરણ પૃથ્વી વગેરે પાંચ દ્રવ્યામાં રહેનારી જે સત્તા જાતિ તત્ત્વ તો આત્માદિમાં પણ હાવાથી તેમાં અતિવ્યાપ્તિ આવશે. તેના નિવારણ માટે દ્રવ્યત્વ વ્યાપ્ય’ પદનું ઉપાદાન કર્યુ” છે. સત્તા જાતિ દ્રવ્યત્વની વ્યાપ્ય ન હૈાવાથી તેને લઈને આત્મામાં અતિવ્યાપ્તિ નહી આવે. પરાદિ સમાનાધિકરણ દ્રવ્યત્વવ્યાપ્ય જાતિમત્ત્વ અહીં પૂર્વ જણાવ્યા મુજબ પરવાદિનુ વૃત્તિત્વ અને જાતિમત્ત્વ સમવાય સ'ખંધથી જ લેવું કાલિકાદિ સ`બધથી તાદ્દશ વૃત્તિ-વાદિને લઈને આત્માદિમાં અતિવ્યાપ્તિ આવશે; ઈત્યાદિ સ્વય' સમજી લેવુ'.
કાલ આત્મા આકાશ અને દિશા આ ચાર દ્રવ્યાનું સાધ, સર્વામૂર્ત સ’યાગિવ (સમૂદ્રવ્ય સયાગાશ્રયવસ્વરૂપ) સ્વરૂપ સર્વાંગતત્ત્વ અને પરમમહત્પરિમાણ છે. પરમમહત્પરિમાણમાં રહેનારી જાતિ વિશેષ ૫૨મમહત્ત્વત્ત્વ છે, અથવા કેટલાક લેાકા આત્માના પરમમહત્ પરિમાણુને યાગ્ય માનતા ન હેાવાથી તપારમાણુ વૃતિ પરમમહત્ત્વત્વ જાતિ વિશેષનુ પ્રત્યક્ષ થઈ શકે એમ ન હેાવાથી પરમમહત્ત્વત્વ જાતિની સિદ્ધિ પ્રત્યક્ષ પ્રમાણથી શકય નથી અને પરમમહપરિમાણુ કાર્યનું કારણ ન હેાવાથી કારતાવચ્છેદકતયા
| SR No. | 005698 |
| Book Title | Karikavali Muktavali Vivaran Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chandraguptasuri |
| Publisher | Mokshaiklakshi Prakashan |
| Publication Year | 1987 |
| Total Pages | 198 |
| Language | Gujarat |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 14 MB |