________________
કારિકાવલી-મુક્તાવલી-વિવરણ ન હોવાથી વ્યભિચાર આવે છે. તેથી તેના નિવારણ માટે અતિ પ્રતિબંધકે પદનું ઉપાદાન કર્યું છે. જલમધ્યસ્થઘીમાં અનુછિદ્યમાન દ્રવત્વ હોવા છતાં જલાત્મક પ્રતિબંધક વિદ્યમાન હોવાથી વિવક્ષિત તાશાનુછિદ્યમાનદ્રવત્વ ન હોવાથી વ્યભિચાર નહીં આવે. હવંશમાં
અગ્નિસંયોગે આ પદનું ઉપાદાન ન કરીએ તે અસિગાભાવકાલીન વૃતાદિમાં અનુચ્છિદ્યમાન દ્રવત્વ હોવાથી અને તેજસત્યાત્મક સાધ્ય ન હોવાથી વ્યભિચાર સ્પષ્ટ છે. તેના નિવારણ માટે હવંશમાં “અત્યતાગ્નિ સંયોગે આ પદનું ઉપાદાન આવશ્યક છે. અગ્નિસંયોગની વિદ્યમાનતામાં અને પ્રતિબંધકની અવિદ્યમાનતામાં ઘતાદિ દ્રવ્યમાં અનુછિદ્યમાન વત્વ ન હોવાથી તેજસવને અભાવ હોવા છતાં વ્યભિચાર નહીં આવે. “ગર વિશ્વડત્યન્ત નરવેડનુરિઝમનવવાદ્ અહીં “અનુછિદ્યમાન દ્રવવાદ આ પદને અર્થ “અનુચ્છિદ્યમાનદ્રવત્વાધિકરણત્વા આ અર્થ છે. પરંતુ ઉચ્છિદ્યમાનદ્રવવાનધિકરણવા આ અર્થ નથી અન્યથા ઉછિદ્યમાન દ્રવવાનધિકરણ ગગનાદિમાં વ્યભિચારનું વારણ અશક્ય બનશે.
અરે તુ....ઈત્યાદિ-આશય એ છે કે સુવર્ણાન્તર્ગત પીતરૂપાશ્રય દ્રવ્યના પૂર્વરૂપની પરાવૃત્તિ અત્યતાગ્નિ સંયોગની વિદ્યમાનતામાં પણ થતી નથી. તેથી તાદશ રૂપાપરાવૃત્તિની પ્રત્યે વિજાતીય દ્રવદ્રવ્યને સંયોગ પ્રતિબંધક રૂપે અનુમેય છે. ત્યાં જે વિજાતીય દ્રવદ્રવ્યને સંગ છે. તે વિજાતીય દ્રવદ્રવ્ય સુવર્ણાદિ સ્વરૂપ તેજેદ્રવ્ય છે. એવું કેટલાક કહે છે. અનુમાન પ્રકાર નીચે મુજબ છે. अत्यन्ताग्निस योगे पीतिमगुरुत्वाश्रयो, विजातीयरूपप्रतिबन्धकद्रवद्रव्यसंयुक्तोऽत्यन्ताग्निसंयोगे सत्यपि पूर्वरूपविजातीयरूपानधिकरणपार्थिवत्वाद्; यत्र यत्रा ऽ त्यन्ताग्निसंयोगविशिष्टपूर्वरूपविजातीयरूपानधिकरणपार्थिवत्वम् तत्र तत्र विजातीयरूपप्रतिबन्धकद्रवद्रव्य संयुक्तत्वम् यथा ઢિમધ્યસ્થતા અહીં દેવંશમાં પાર્થિવ પદનું ઉપાદાન ન
