________________
30
વળી જ્યારથી અપેક્ષિતસિદ્ધાંતને પણ સંપૂણ અને સર્વાંગસત્ય માની-મનાવી લેવામાં આવ્યા છે ત્યારથી ખીજાનો જેમ જૈન સંસ્કૃતિમાં પણ સ`કુચિતતા પેસતી આવી છે. જે જૈનસમાજ ત્યાગપૂજા, ગુણપૂજા અને વિકાસપૂજામાં માનનારા હતા, તે સમાજ બદલાઈને ધનપૂજક અને તે કારણે વ્યક્તિપૂજક બન્યા છે. અમુક ધન આપે એ સધનેા સભ્ય અને.
એથી વિશેષ ધન આપે માનનીય સભ્ય અને, અને તેથી પણ વિશેષ ધન આપે તે સંધપતિ સુદ્ધાં બની શકે
આ રીતે જોતાં પરિગ્રહવૃત્તિ તથા સગ્રહવૃત્તિને સ્હેજે પાષણ મળે છે. પરિગ્રહ વધારવા પાપા કરવાં જ પડે અને અહિંસા તથા અપરિગ્રહવૃત્તિ ન જળવાતાં વિશ્વમૈત્રી અને જવર્તાવકાશ : એ એય ધુરા તૂટી પડે–એ સ્વાભાવિક છે. આમ જ્યારે શ્રી આચારાંગસૂત્ર મુખ્યત્વે આંતરિકદોષાના નિવારણ પર અને એ આંતરિક દોષાના નિવારણના ધ્યેયની પૂર્તિ માટે બાલ્રક્રિયાઓ ઉપર ગૌણુરૂપે ભાર મૂકે છે, ત્યારે વમાન જૈન સમાજ મુખ્યત્વે બાહ્ય ક્રિયાઓ ઉપર જ ભાર મૂકતા નજરે પડે છે.
વળી ખાદ્ય ક્રિયામાં પણ સગવડિયા ધ' જેવુ વલણ દેખાય છે.
પરિણામે અહિંસા, ચમૃતરા ચણાવવા સુધી, પાંજરાપેાળ સુધી, કતલખાના -સુધી કે એવા નાન નાના જીવા સુધી જ પહેાંચી શકે છે, પરંતુ માનવ મૈત્રી તેા ઉચ્ચારણુ પૂરતી જ રહે છે. અરે ! સામિક વાત્સલ્યનું હાર્દ પણ વીસરાઈ ગયું છે. દરાજ સામાયિક, પ્રતિક્રમણ પૌષધ પૂજા કે વ્યાખ્યાન સાંભળનારા રૂઢિચુસ્ત જૈતાની પણ પરિગ્રહલાલસા તે એવી ને એવી જ રહે છે.
એ રીતે સામાજિક અને ધાર્મિક જીવનને અક્ષમ્ય દુમેળ નજરે દેખાય છે. જે સમાજ વીરતાભરી અહિંસામાં માનનારા હતા તે જ આજે પામર અઅે કાયર બન્યા છે.
જે સમાજ સયમ અને સત્યનેા પુજારી હતા
તે આજે પરિગ્રહી અને વિલાસી બન્યા છે.
જે સમાજ શ્રમજીવી અને સ્વખ પ્રેમી હતા
તે આજે આળસુ અને ક્લેશી બન્યા છે. જે સમાજ વિશ્વપ્રેમ અને વિશ્વબંધુત્વના હિમાયતી હતા તે આજે સત્તાપૂજક અને સ્વાર્થોધ બન્યા છે વર્તમાનમાં દેખાતી જૈન કેામની અવદશા અને પ્રતિ રૂ'ધનનુ` મૂળ આ જ છે. આજના જૈન સમાજનું રેખાચિત્ર દેરતાં એક સમથ સમાલાચક કહે છે કે-‘એક સામાન્ય મતભેદ માટે અદરાઅંદર લડીને સાધન, શક્તિ અને સમયને વેડફી નાખનાર કોઈ સમાજનું ચિત્ર જોવુ હાય તે! આજના જૈનસમાજ ઉપર દૃષ્ટિ કે કો.' આ કેટલું શરમજનક છે?