________________
આચારાંગસૂત્ર ૨૫૭. એક વર્ષથી કાંઈક અધિક સમય સુધી
ભગવાને તે દેવદૂષ્યને જે ત્યાગ કર્યો નહિ તેથી સચેલક, અને ત્યાર બાદ તે વસ્ત્રને છોડીને નગ્નપણે વિચર્યા
તેથી અચેલક ક૫ની સ્થાપના થઈ ૨૫૮. ત્યાર બાદ ફક્ત પુરુષની છાયા જેટલા માર્ગ ઉપર નીચી નજર
રાખવા પૂર્વક શુભધ્યાનમાં તલ્લીન થઈને ભગવાન વિચરતા હતા. ને ભગવાનને આ સ્થિતિમાં જોવાથી કેટલાક બાળકે ડરી જતાં હોવાથી તેમનાં માબાપ “એને મારે, કાઢી મૂકે ”—એમ બેલીને
કોલાહલ કરતા હતા. ૨૫૯ ગૃહસ્થના સંપર્કવાળા સ્થાનમાં રહેવાનું અને ત્યારે ભેગેની
પ્રાર્થના કરવા છતાં, સ્ત્રીઓને ત્યાજ્ય ગણીને કામગોનું સેવન ન કરતાં પિતાના આત્માને તેથી વિરક્ત કરીને ભગવાન શુભધ્યાનમાં
તલ્લીન રહેતા હતા. ૨૬૦. ગૃહસ્થા સાથે સંપર્ક નહિ રાખતાં ભગવાને ધ્યાનમાંજ મસ્ત રહેતા હતા
બોલાવવા છતાં ભગવાન કેઈની સાથે વાતચીત કરતા નહોતા. આ રીતે સંયમમાર્ગનું ઉલ્લંઘન નહિ કરવા પૂર્વક
પવિત્ર અંતઃકરણવાળા ભગવાન વિચરતા હતા. ૨૬૧. અનાર્ય દેશમાં પુણ્યહીન અજ્ઞાનીઓ દ્વારા લાકડીઓનો માર
ખાવા છતાં તથા બાલ ખેંચવા છતાં ભગવાન તેમની ઉપર ગુસસે કરતા નહોતા તથા નમસ્કાર કરનાર ઉપર પ્રસન્ન પણ થતા નહોતા, વળી તેમને જવાબ આપતા નહોતા, પરંતુ સમભાવમાં રહેતા હતા.
આ રીતે સહજદશામાં પ્રવર્તાવું એ સામાન્ય છે માટે સરલ નથી. ૨૨. કઠેર દુસહ્ય વચનોની અવગણના કરીને ભગવાન સંયમસાધનામાં
પુરુષાર્થ કરતા હતા, ક્યાંક કથા-નૃત્ય-ગીતાદિ સાંભળીને તેમને કુતૂહલ થતું નહતું
ક્યાંક દંડયુદ્ધ-મુષ્ટિયુદ્ધાદિ જોઈને તેઓ વિમિત થતા નહોતા. ૨૬૩. કામેત્પાદક, શૃંગાર રસવાળી કથાઓ સાંભળીને કે તેમાં પ્રવૃત્ત - થયેલા લેકેને જોઈને ભગવાનને હર્ષ કે શોક થતું નહોતે.
આ બધા દુઃસહ્ય અનુકૂળ અને પ્રતિકૂળ પરીષહોને અદનપણે સહન કરીને ભગવાન સંયમમાર્ગમાં વિચરતા હતા. ,