________________
મહારાજને આ પ્રકારે ચિંતિત જોઈ એમના સાંનિધ્યમાં રહેવાવાળા સોળ હજાર દેવગણ દરેક પ્રકારની યુદ્ધની સામગ્રીથી સુસજ્જિત થઈ નાગકુમારોની પાસે પહોંચ્યા અને લલકારતા બોલ્યા કે - “તમે લોકો શા માટે અકારણ જ મહારાજ ભરતને કષ્ટ આપી એમના માર્ગમાં બાધા પહોંચાડી રહ્યા છો? સારું એ થશે કે તમે લોકો આ અવિવેકપૂર્ણ કાર્ય છોડી પોતાના સ્થાને પાછા વળો, અન્યથા અમે લોકો કંઈક કરવા માટે બાધ્ય થઈ જઈશું.” આ સાંભળી નાગકુમારો ઘણા ભયભીત થયા. એમણે તરત જ વર્ષા રોકી દીધી અને બધાં વાદળોને દૂર કરી કિરાતોને કહ્યું કે - “ચક્રવર્તી ભરત મહાન ઋદ્ધિ-સિદ્ધિસંપન્ન શક્તિશાળી સમ્રાટ છે, એમનું કોઈ કંઈ પણ બગાડી શકતું નથી. એમને અસુવિધા પહોંચાડવાનો અમારો બધો પ્રયાસ અને પરિશ્રમ વ્યર્થ જ રહ્યો છે. સારું થશે કે તમે લોકો પણ એમનું આધિપત્ય સ્વીકારી લો અને અનેક પ્રકારનાં બહુમૂલ્ય રત્નો - આભરણો ભેટ ધરી એમની શરણ ગ્રહણ કરો અને એમની પાસે ક્ષમાયાચના કરો.”
નાગકુમારોના ચાલ્યા ગયા પછી કિરાતોએ સ્નાન-ધ્યાન કર્યું અને ભીનાં વસ્ત્રોમાં પોતાના ખુલ્લા વાળની સાથે વિપુલ મણિરત્ન આદિ ભેટ સ્વરૂપ લઈને મહારાજ ભરતની શરણમાં પહોંચ્યા અને નિવેદન કરતા બોલ્યા: “મહારાજ, આપ ચિરાયુ થાઓ, ઉત્તરાર્ધ અને દક્ષિણાધી સમસ્ત ભારત ઉપર આપનું એકછત્ર શાસન રહે. અમે આપના સ્વામિત્વમાં રહીને આપની આજ્ઞાનું પાલન કરીશું.” આ પ્રમાણે એમણે ભરતની અધીનતા સ્વીકારી લીધી.
મહારાજ ભરતે પોતાના સેનાપતિરત્નને બોલાવીને પૂર્વમાં સિંધુ, દક્ષિણમાં વૈતાઢય પર્વત, પશ્ચિમમાં લવણ સમુદ્ર તથા ઉત્તરમાં હિમવંત પર્વત સુધી સ્થિત સમસ્ત પ્રદેશને જીતવાનો આદેશ આપ્યો. મહારાજની આજ્ઞા અનુસાર ચતુરંગિણી સેનાની સાથે સેનાપતિએ પોતાનો વિજય અભિયાન પ્રારંભ કર્યો. થોડાક જ સમયમાં એમણે બધાં ક્ષેત્રોને જીતીને ચક્રવર્તી ભરતના વિશાળ સામ્રાજ્યના ભાગ બનાવી દીધાં અને એમની પાસે બહુમૂલ્ય ભેટ વગેરે પ્રાપ્ત કરી ચક્રવર્તી ભરતની સમક્ષ પ્રસ્તુત કર્યા. મહારાજે અતિ પ્રસન્ન થઈ સેનાપતિને સન્માનિત કર્યા અને સેનાને યોગ્ય પારિતોષિક-ઈનામ આપી થોડા સમય સુધી વિશ્રામ કરવા કહ્યું. | ૨ 96969696969696969696969696969696ી જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ