________________
સિંધુ-સૌવીર રાજ્યના લોકપ્રિય રાજા હતા. સિંધુ-સૌવીર રાજ્યની રાજધાની વીતભય નગરી હતી, જે ખૂબ જ વિશાળ, સુંદર અને બધી રીતે સમૃદ્ધ હતી. મહારાજા ઉદાયનની મહારાણીનું નામ પ્રભાવતી અને પુત્રનું નામ અભીચકુમાર હતું. ઉદાયનનો ભાણો કેશીકુમાર પણ તેમની સાથે જ રહેતો હતો. મહારાજા ઉદાયનને ભગવાન મહાવીરનાં કથનો પર ખૂબ જ શ્રદ્ધા હતી. તેઓ મહાવીરના બાર વ્રતધારી શ્રાવક હતા. એક વાર મહારાજા ઉદાયન પોતાની પૌષધશાળામાં પૌષધ કરીને રાતના વખતે ધર્મચિંતન કરી રહ્યા હતા. કે તેમના મનમાં ભાવના થઈ ‘તે લોકો ધન્ય છે, જે શ્રમણ ભગવાન મહાવીરનાં દર્શન કરે છે, તેમની વાણી સાંભળે છે અને તેમની સેવા કરીને કૃત-કૃત્ય થાય છે. મને આવી સુવર્ણ તક ક્યારે મળશે !’
બીજા જ દિવસે મહારાજ ઉદાયનની ઇચ્છા પૂરી થઈ અને પ્રભુ ચંપા નગરીથી વિહાર કરીને વીતભય નગરીના મૃગવન બાગમાં પધાર્યા. ભગવાનના આગમનના સમાચાર સાંભળીને ઉદાયનના આનંદનો પાર ન રહ્યો. તેમણે સિંહાસનથી ઊઠીને ભાવ-વિભોર થઈને ત્રણ વાર પ્રભુને વિધિસર વંદન કર્યા અને પોતાના બધાં જ પરિજનો અને પુરજનો સાથે પ્રભુની સેવામાં પહોંચ્યા. મહારાજા ઉદાયન પર ભગવાનના વીતરાગમય ઉપદેશનો એવો પ્રભાવ પડ્યો કે તેમણે ભગવાનને વિનંતી કરી : “હું મારા પુત્ર અભીચિકુમારને રાજ્ય સોંપીને આપનાં ચરણોમાં દીક્ષિત થવા ઇચ્છું છું.” પ્રભુએ કહ્યું : “જે કામમાં સુખ મળે તે કલ્યાણકારી કામમાં આળસ ન કરો.’
મહારાજ ઉદાયન પરમ સંતોષનો અનુભવ કરતા-કરતા પોતાના મહેલ તરફ પાછા ફર્યા. રસ્તામાં તેમના મનમાં વિચાર આવ્યો જે રાજ્યને મહાદુઃખનું કારણ જાણીને હું છોડી રહ્યો છું, તે જ રાજ્યનો ઉત્તરાધિકારી જો હું મારા પુત્રને બનાવું છું, તો તે વધુ મોહી હોવાથી રાજ્યભોગોમાં આસક્ત અને લીન થઈને પોતાનો અપાર સંસાર વધારી લેશે. આથી તેનું કલ્યાણ એમાં જ છે કે હું તેને રાજ્ય ન આપીને મારા ભાણા કેશીકુમારને રાજ્ય આપી દઉં.' તે મુજબ તેમણે કેશીકુમારને પોતાના વિશાળ રાજ્યનો ઉત્તરાધિકારી બનાવ્યો અને પોતે ભગવાન મહાવીર પાસે સંન્યાસી બની ગયા.
૪૦૦ :
૭. જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ
-
