________________
પોતાના પ્રેમપાશમાં ફસાવીને તેને વૈશાલીને ખોલાવવામાં મદદ કરવા માટે તૈયાર કરી લીધો.
આ બાજુ હલ્લ-વિહલ્લની રાતની ચળવળથી થતા નુકસાન માટે પણ કૂણિકે ચૂંટનીતિ શોધી કાઢી. તેમના રસ્તામાં એક ઊંડી ખાઈ ખોદીને તેને સળગતા અંગારાથી ભરી દીધી અને ખાઈને સાવચેતીથી ઢાંકી દીધી. રાતે હલ્લ-વિહલ્લ સેચનક હાથી પર સવાર થઈને બહાર નીકળ્યા. ખાઈ પહોંચતાં જ વિભંગ-જ્ઞાન દ્વારા ભયના ભણકારા પામી જઈને હાથી ત્યાં જ રોકાઈ ગયો. હલ્લ-વિહલ્લે આને હાથીની કાયરતા સમજીને તેને ખરું-ખોટું કહ્યું અને લલકાર્યો અને આગળ વધવા માટે મજબૂર કરી દીધો. છેવટે બીજો કોઈ ઉપાય ન જોઈને સેચનકે બંને ભાઈઓને નીચે ઉતારી દીધા અને પોતે આગની ખાઈમાં કૂદીને ભસ્મ થઈ ગયો. બંને ભાઈઓને આખી વાતની સમજ પડી, તો તેમને ખૂબ જ પસ્તાવો થયો ને પોતાના જીવનથી તિરસ્કાર થઈ ગયો. જિનશાસનરક્ષિકા દેવીએ તેમને ભગવાન મહાવીર પાસે પહોંચાડી દીધા, જ્યાં તેઓ દીક્ષિત થઈને શ્રમણ બની ગયા.
ફૂલવાલક નૈમિત્તિકનો વેશ બનાવ્યો અને ખૂબ જ સરળતાથી વૈશાલીમાં પ્રવેશ કરી ગયો. તેણે ખબર કાઢી કે વૈશાલીમાં આવેલ ભગવાન મુનિસુવ્રતના એક ભવ્ય સ્તૂપને લીધે વૈશાલીનો કિલ્લો ને કોટ અભેદ બનેલો છે. ફૂલવાલક નૈમિત્તિકનો વેશ ધારણ કરી ફરી રહ્યો હતો, તો કેટલાક નાગરિકોએ ખૂબ ઉત્સુકતાથી પૂછ્યું : “મહારાજ, આ ઘેરો ક્યાં સુધી હટશે ?” ફૂલવાલકે સારી તક જોઈને કહ્યું : “જ્યાં સુધી આ સ્તૂપ ઊભો રહેશે, ત્યાં સુધી આ ઘેરો પણ પડ્યો રહેશે. આ સ્તૂપ જ બધા અશુભ અને અમંગળનું કારણ છે.” આ સાંભળીને લોકો સ્તૂપને તોડવા લાગ્યા અને થોડી જ વારમાં સ્તૂપનું નામોનિશાન સુધ્ધાં મટી ગયું. ફૂલવાલકે કૂણિકને ઇશારાથી ખબર આપી દીધી. રાત્રે કૂણિકે ચઢાઈ કરીને વૈશાલીના કોટને તોડવામાં સફળતા મેળવી. વૈશાલીભંગના સમાચાર સાંભળીને મહારાજ ચેટકે અનશન કરીને જીવ આપી દીધો અને દેવલોકમાં દેવરૂપે પેદા થયા. કૂણિકે વૈશાલીની ઉજ્જડ ધરતી પર ગધેડાઓથી હળ ચલાવડાવ્યા અને પોતાની પ્રતિજ્ઞા પૂરી કરી ચંપા પાછો ફરી ગયો.
‘મહાશિલાકંટક’ અને ‘રથમૂસલ’જેવાં વિનાશક અસ્ત્રો મેળવીને કૃણિક પોતાની જાતને અજેય સમજવા લાગ્યો અને તેના મનમાં ચક્રવર્તી
૩૯૮ 199
Ø જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ