________________
કારણે ચંપા નગરી પર ચઢાઈ કરીને તેને વેરણ-છેરણ કરવાની યોજના બનાવવા લાગ્યો. એકવાર તેને પોતાના ગુપ્તચરો વડે સૂચના મળી કે - ચંપા પર ચઢાઈ કરવાનો સમય આવી ગયો છે અને જલદી જ સેના પ્રયાણ કરી દે.' સમાચાર મળતાં જ શતાનીકે એક મોટી સેના સાથે જળમાર્ગે ચંપા તરફ પ્રયાણ કરી દીધું. તેની સેના ચંપા પહોંચી ગઈ અને ચંપા નગરીના લોકો ઊંઘમાંથી ઊઠે તે પહેલાં તો શતાનીકે ચંપા નગરીને ચારે બાજુથી ઘેરી લીધી. આ અણધારી ઘટનાથી ચંપાનરેશ અને નાગરિકો સ્તબ્ધ થઈ ગયા. મહારાજ દધિવાહન કોઈની મદદ વગર આ આકસ્મિક ચઢાઈનો સામનો કરવા માટે અસમર્થ હતા. આથી મંત્રીઓએ આગ્રહ કર્યો કે - ‘તેઓ ચંપા છોડીને ગુપ્ત રસ્તે જંગલ તરફ નીકળી જાય.’
બીજા દિવસે શતાનીકે પોતાના સૈનિકોને હુકમ આપ્યો કે - ‘ચંપાના કોટ અને દરવાજાઓને તોડીને લૂંટ-ફાટમાં જે મળે તે લઈ લો,' પછી શું ? સૈનિકોએ તોડ-ફોડ કરી. મહારાણી ધારિણી પોતે રાજકુમારી વસુમતી સહિત શતાનીકના એક સૈનિક દ્વારા બંદીની બનાવી લેવામાં આવી. તે આ બંનેને પોતાના રથમાં બેસાડીને કૌશાંબી તરફ ચાલી નીકળ્યો. મહારાણીના રૂપ-લાવણ્યને જોઈને સૈનિકે કહ્યું : “ચંપા નગરીની લૂંટમાં આ સુંદર સ્ત્રીને મેળવીને મેં બધું જ મેળવી લીધું છે. કૌશાંબી પહોંચતાં જ હું આની સાથે લગ્ન કરી લઈશ.”
સૈનિકની આ વાત સાંભળીને રાણી ગુસ્સા અને તિરસ્કારથી તમતમી ગઈ. ચંપાના પ્રતાપી અને યશસ્વી નરેશ દધિવાહનની રાજરાણીને એક સામાન્ય સૈનિકના મોઢેથી આ શબ્દ સાંભળીને ખૂબ જ કારમો આઘાત લાગ્યો. પોતાના સતીત્વ પર આંચ આવવાના ડરથી તે કાંપી ગઈ. તેણે એક હાથથી પોતાની જીભ મોંમાંથી બહાર કાઢી અને બીજા હાથથી પોતાની દાઢી પર જોરથી ઘા કર્યો. તે એ જ ઘડીએ નિર્જીવ થઈને રથમાં ઢળી પડી. ધારિણીના આ આકસ્મિક મૃત્યુથી સૈનિકને પોતાની ભૂલ પર દુઃખ અને આત્મગ્લાનિ થઈ. તેને ડર લાગ્યો કે - ‘ક્યાંક આ સુંદર, સુકોમળ, ભોળી બાળા પણ પોતાની માતાનું અનુકરણ ન કરી બેસે, માટે તેણે વસુમતીને મૃદુ શબ્દોથી દિલાસો આપવાનો પ્રયત્ન કર્યો.' કૌશાંબી પહોંચતા જ વસુમતીને વેચાણ માટે બજારના ચાર રસ્તે ઊભી કરી દીધી.
જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ ઊ
000 366