________________
કેવળીચર્ચાનું ઓગણીસમું વરસ
વર્ષાકાળ પૂરો થવાથી ભગવાન કૌશલ દેશના સાકેત, સાવત્થી વગેરે સ્થળોથી વિહાર કરતા-કરતા પાંચાલ પધાર્યા ને કમ્પિલપુરના સહસ્રામ્રવનમાં રોકાયા. ત્યાં અંબડ નામનો એક બ્રાહ્મણ રહેતો હતો. તે સંન્યાસી હતો અને તેના સાતસો શિષ્ય હતા. જ્યારે તેણે મહાવીરનું ત્યાગ-તપમય જીવન જોયું અને વીતરાગયુક્ત પ્રવચન સાંભળ્યાં, તો પોતાના શિષ્યો સાથે જૈન ધર્મનો ઉપાસક બની ગયો અને સંન્યાસીની વેશભૂષા રાખવા છતાં પણ દેશવિરતિ ચારિત્રનું આચરણ કરવા લાગ્યો. એક દિવસ ભિક્ષા માટે ભ્રમણ કરતી વખતે ગૌતમે સાંભળ્યું કે - ‘અંબડ સંન્યાસી કમ્પિલપુરમાં એકસાથે સો ઘરોમાં આહાર ગ્રહણ કરતો દેખાય છે, તો તેમણે જિજ્ઞાસાપૂર્વક ભગવાનથી આના વિશે જાણવા ઇછ્યું.’ ભગવાને કહ્યું : “અંબડ એક ખૂબ જ ભદ્ર અને વિનીત પ્રકૃતિનો સંન્યાસી છે. નિરંતર છટ્ઠ તપ સાથે આતાપના કરવાથી તેને શુભ-પરિણામોથી વીર્યલબ્ધિ ને વૈક્રિયલબ્ધિ સાથે અવધિજ્ઞાન પણ પ્રાપ્ત થયું છે. આથી લબ્ધિબળથી તે સો રૂપ બનાવીને સો ઘરોમાં જોવા મળે છે. તે અંબડ જીવાજીવનો જાણકાર શ્રમણોપાસક છે, તે શ્રમણધર્મગ્રહણ નહિ કરે.”
અંબડની વિહારચર્યા વિશે જણાવતા ભગવાને કહ્યું : “તે સ્થૂળ હિંસા, અસત્ય અને અદત્તાદાનનો ત્યાગી, સર્વથા બ્રહ્મચારી અને સંતોષી છે. તે યાત્રા વખતે રસ્તામાં આવેલ પાણી સિવાય બીજી નદી, તલાવ કે કૂવામાં નથી ઊતરતો, વાહનો પર નથી બેસતો, પગપાળા જ યાત્રા કરે છે, રમત-તમાશો નથી દેખતો અને ન તો કોઈ વિકથા કરે છે. લીલી વનસ્પતિને સ્પર્શ નથી કરતો કે છેદન-ભેદન પણ નથી કરતો. વાસણમાં તુંબડું, લાકડાનું વાસણ કે માટીનું વાસણ જ રાખે છે, કોઈ ધાતુનું નહિ. ભગવા રંગની ચાદર સિવાય કોઈ બીજું કપડું પહેરતો નથી. શરીર પર ગંગાની માટી સિવાય બીજી કોઈ વસ્તુનો લેપ નથી કરતો. તે ગાળેલું પાણી જ વાપરે છે, તે પણ બીજા વડે આપેલું. અંબડ સંન્યાસી ઘણાં વરસોનું સાધનામય જીવન ગુજારીને છેવટે એક મહિનાના અનશનની આરાધના કરીને બ્રહ્મલોક-સ્વર્ગમાં ઋદ્ધિમાનદેવના રૂપે પેદા થશે.” કામ્પિલપુરથી વિહાર કરીને ભગવાન વૈશાલી પધાર્યા અને ત્યાં જ વર્ષાકાળ પસાર કર્યો.
૩૫૨
જીલ્લા જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ