________________
કેવળીચર્ચાનું વીસમું વરસ
વર્ષાકાળ પૂરો થવાથી ભગવાન ઘણાં સ્થળોએ વિચરણ કરતાકરતા એકવાર ફરીથી વાણિજ્ય ગ્રામ પધાર્યા. ત્યાંના દૂતિપલાશ ચૈત્યમાં જ્યારે ભગવાન દેશના આપી રહ્યા હતા, ત્યારે પાર્શ્વસંતાનીય ગાંગેય મુનિ ત્યાં આવ્યા. તેમણે દેશના પછીથી ભગવાનને બીજા પ્રશ્ન કર્યા અને તેમના જવાબોથી સંતુષ્ટ થઈને કહ્યું કે - “આપ સર્વજ્ઞ છો.’’ તેમણે ભગવાનનો પંચમહાવ્રત ધર્મ સ્વીકાર કર્યો અને તેમના શ્રમણ સંઘમાં સામેલ થઈ ગયા. ભગવાન ત્યાંથી વિહાર કરીને વૈશાલી પધાર્યા અને ત્યાં જ ચાતુર્માસ પસાર કર્યો.
કેવળીચર્ચાનું એકવીસમું વરસ
વર્ષાકાળ પૂરો કરી ભગવાને વૈશાલીથી મગધ તરફ પ્રયાણ કર્યું અને રાજગૃહ પહોંચીને ગુણશીલ બાગમાં બિરાજમાન થયા. ગુણશીલ બાગ પાસે બીજા તીર્થના ઘણા સાધુ રહેતા હતા. તેઓ વખતોવખત અંદરોઅંદર વાદ-વિવાદ કર્યા કરતા હતા. આ વાદ-વિવાદોમાં લગભગ પોતાના મતનું મંડન અને બીજાના મતનું ખંડન થયા કરતું હતું. ગૌતમે તેમની વાતો સાંભળી તો ભગવાન સામે પોતાની જિજ્ઞાસાઓ મૂકી. ભગવાને એવી જ એક જિજ્ઞાસાના જવાબમાં જણાવ્યું કે - “જીવ અને જીવાત્મા એક જ છે, અલગ નથી.”
એક દિવસ બાગ પાસે આશ્રમમાં કેટલાક લોકો પંચાસ્તિકાય વિષય પર ચર્ચા કરી રહ્યા હતા કે - મદુક નામનો શ્રાવક ત્યાંથી નીકળ્યો. તે લોકોએ તેને જોઈને કહ્યું કે - મદુક મહાવીરના સિદ્ધાંતોનું સારું જ્ઞાન ધરાવે છે, તો તેનું જ મંતવ્ય કેમ ન લેવામાં આવે.’ એવું વિચારીને તેઓ મહુક પાસે પહોંચ્યા અને તેને પંચાસ્તિકાય વિશે અનેક પ્રશ્ન કર્યાં. મદુકની યુક્તિઓ અને તર્ક સાંભળીને તે બધા અવાક્ થઈ ગયા.
જ્યારે મદુક ભગવાનનાં દર્શન કરવા પહોંચ્યો ત્યારે ભગવાને તેના વખાણ કર્યા. ગૌતમ મદુકની યોગ્યતા, વિલક્ષણતા જોઈને ખૂબ પ્રભાવિત થયા. તેના ગયા બાદ તેમણે ભગવાનને પૂછ્યું : “પ્રભુ ! શ્રાવક મદુક શું શ્રમણ દીક્ષા સ્વીકાર કરશે ?' ભગવાને કહ્યું : “ના, તે ગૃહસ્થધર્મમાં રહીને જ આરાધનાપૂર્વક જીવન પૂરું કરશે અને અરુણાભ વિમાનમાં દેવ બનશે, પછી મનુષ્યભવમાં સંયમધર્મની સાધના કરી સિદ્ધ, બુદ્ધ, મુક્ત થશે.” ભગવાને આ ચાતુર્માસ રાજગૃહમાં જ પૂરો કર્યો.
જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ
ZGFGG/૩૫૩