________________
મહાશાલ સાથે પ્રભુનો ઉપદેશ સાંભળ્યો અને તેના પ્રભાવથી સંસારથી વિરક્ત થઈને શ્રમણધર્મ સ્વીકાર કર્યો. પૃષ્ઠચંપાથી ભગવાન ચંપાના પૂર્ણભદ્ર ચૈત્યમાં પહોંચ્યા. તેમના સમવસરણમાં શ્રમણોપાસક કામદેવ પણ હાજર હતા. દેશના પૂરી થઈ ગયા બાદ ભગવાને શ્રમણ નિગ્રંથોને સંબોધિત કરીને કહ્યું : “કામદેવે ગૃહસ્થજીવનમાં રહીને પણ ઉત્પાતોને સમભાવથી સહન કર્યા છે. બધા શ્રમણ નિગ્રંથોએ તેનાથી પ્રેરણા લેવી જોઈએ. સાધુ-સાધ્વી સમુદાયે સવિનય આ વાત સ્વીકારી.’
ચંપાથી વિહાર કરીને ભગવાન દશાર્ણપુર તરફ પધાર્યા. ત્યાંનો રાજા ભગવાનનો મોટો ભક્ત હતો. તે ચતુરંગિણી સેના સાથે મોટા આડંબરભર્યા ધામધૂમથી પ્રભુની સેવા માટે નીકળ્યો. રસ્તામાં તેના મનમાં ગર્વ થયો કે - ‘આટલા બધા વૈભવ સાથે ભગવાન પાસે કોણ આવ્યું હશે ?' તે જ વખતે આકાશમાર્ગથી ઊતરતા દેવરાજ ઇન્દ્રના વૈભવ પર તેની નજર પડી, તો તેનું ઘમંડ ટુકડે ટુકડા થઈ ગયું. પણ તેણે પોતાના ગૌરવની રક્ષા માટે ભગવાન પાસે તે જ ઘડીએ દીક્ષા ગ્રહણ કરી અને શ્રમણ સંઘમાં સ્થાન મેળવી લીધું. દેવરાજ ઇન્દ્ર, જે તેના ગર્વને નષ્ટ કરવા માટે અદ્ભુત વૈભવ સાથે આવ્યા હતા, દશાર્ણભદ્રના આ સાહસને જોઈને શરમાઈ ગયા અને તેમને વંદન કરીને પોતાની જગ્યાએ પાછા ફરી ગયા.
દશાર્ણપુરથી વિદેહમાં વિચરણ કરીને ભગવાન વાણિય ગામ પધાર્યા ત્યાં સોમિલ નામનો એક બ્રાહ્મણ, જે વેદશાસ્ત્રોનો જાણકાર હતો, પોતાના શિષ્યો સાથે ભગવાનની પાસે પહોંચ્યો અને ઊભા-ઊભા જ યાત્રા, યાપનીય, અવ્યાબાધ અને પ્રાસુક વિહાર વિશે પ્રશ્ન કર્યા. આ પ્રશ્નોમાં પ્રભુને જવાબહીન ન કરી શકતા સોમિલે ભક્ષ્યાભક્ષ્ય વિશે કેટલાક અટપટા પ્રશ્ન પૂછ્યા. આ પ્રશ્નોનો પણ સંતોષકારક જવાબ મેળવી લીધા બાદ મહાવીરની તત્ત્વજ્ઞતાને સમજવા માટે તેણે કેટલાક સૈદ્ધાંતિક પ્રશ્ન પૂછ્યા. પ્રભુના યુક્તિમય સમાધાન મેળવીને સોમિલ ખૂબ પ્રભાવિત થયો અને તેણે પ્રભુ પાસે શ્રદ્ધાપૂર્વક શ્રાવકધર્મ સ્વીકાર કર્યો અને છેવટે સમાધિપૂર્વક ઉંમર પૂરી કરી સ્વર્ગનો અધિકારી થયો. ભગવાને પોતાનો ચાતુર્માસ વાણિજ્ય ગામમાં પૂરો કર્યો.
જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ H
૭૭.૩૫૧