________________
તેઓ પ્રસન્ન થયા અને કહેવા લાગ્યા: “મને તપસ્યાથી જ્ઞાન મળ્યું છે કે સંસારમાં સાત સમુદ્ર અને સાત ટાપુઓની આગળ કંઈ જ નથી.” શિવરાજર્ષિની આ વાત ઇન્દ્રભૂતિના કાને પડી, તો તેમણે ભગવાનને આ વિશે પૂછ્યું. ભગવાને કહ્યું : “ના, આ પૃથ્વી પર અસંખ્ય ટાપુ અને સમુદ્ર છે.” લોકોને ભગવાન મહાવીર અને ગૌતમની પ્રશ્નોત્તરીની વાત ખબર પડી, તો લોકોમાં શિવરાજર્ષિ અને મહાવીરના કથન પર ચર્ચા થવા લાગી. શિવરાજર્ષિના મનમાં સંકલ્પ-વિકલ્પ ઊઠવા લાગ્યા અને આ અસમંજસની સ્થિતિમાં તેમનું વિભંગ-જ્ઞાન લુપ્તા થઈ ગયું. તેમણે વિચાર્યું - લાગે છે કે મારા જ્ઞાનમાં જ ખોટ હતી, મહાવીરનું કથન જ સાચું હશે.” તેઓ તાપસી-આશ્રમથી નીકળીને સહસ્ત્રાપ્રવન પહોંચ્યા અને મહાવીરને પ્રણામ કરીને યોગ્ય સ્થળે બેસી ગયા. ભગવાનનો ઉપદેશ પૂરો થયા બાદ તેમણે ભગવાનને પ્રાર્થના કરી : “ભગવન્! કૃપા કરીને મને આપના નિગ્રંથધર્મમાં દીક્ષિત કરો.” ભગવાનની પરવાનગી મેળવીને તેમણે તાપસી વેશભૂષા અને સાધનોનો ત્યાગ કર્યો તથા પંચમુષ્ટિ લોચ કરી પંચમહાવ્રત ગ્રહણ કર્યા. નિગ્રંથમાર્ગમાં પ્રવેશ કરીને તેમણે જુદાં-જુદાં તપ કર્યા, એકાદશ અંગનો અભ્યાસ કર્યો અને છેવટે સકળ કર્મોનો ક્ષય કરીને નિર્વાણ પ્રાપ્ત કર્યું.
થોડા સમય બાદ ભગવાન હસ્તિનાપુરથી મોકા નગરી થઈને વાણિજ્ય ગામ પધાર્યા અને ત્યાં જ વર્ષાવાસ કર્યો. તે વરસે દીક્ષા લેવાવાળાઓમાં પોટ્ટિલ અણગારનું નામ પણ ઉલ્લેખનીય છે.
(કેવળીચર્યાનું સત્તરમું વરસ ) વર્ષાકાળ પૂરો થતાં જ ભગવાને વિદેહથી મગધ તરફ વિહાર કર્યો અને રાજગૃહ પહોંચીને ગુણશીલ ચૈત્યમાં સમવસરણ કર્યો. તે વરસે ઘણા સાધુઓ એ રાજગૃહના વિપુલાચલ પર અનશન કરીને આત્માનું કાર્ય સિદ્ધ કર્યું. ભગવાને તે વર્ષાકાળ પણ રાજગૃહીમાં જ વિતાવ્યો.
(કેવલીચનું અઢારમું વરસ) રાજગૃહનું ચાતુર્માસ પૂરો કરી ભગવાને ચંપા તરફ વિહાર કર્યો અને તેના પશ્ચિમ ભાગ પૃષ્ઠચંપામાં બિરાજમાન થયા. પ્રભુના આગમનની વાત સાંભળીને ચંપાના રાજા શાલે પોતાના નાના ભાઈ યુવરાજ [ ૩૫૦ 99999999999999999 જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ ]
