________________
સાંભળીને કાલી વગેરે રાણીઓને વિરક્તિ થઈ ગઈ અને તેમણે કોણિકથી રજા લઈને દીક્ષા ગ્રહણ કરી. આ બધી રાણીઓએ આર્યા ચંદનાની સેવામાં અગિયાર અંગોનો અભ્યાસ કર્યો અને જુદાં-જુદાં તપે કર્યા અને છેવટે અનશનપૂર્વક સમાધિભાવથી બધાં દુઃખોનો અંત લાવીને નિર્વાણ પ્રાપ્ત કર્યું.
( કેવળીચર્યાનું પંદરમું વરસ ) ભગવાને વૈશાલીના રસ્તેથી શ્રાવસ્તી તરફ વિહાર કર્યો. ત્યાં કોણિકના હલ્લ અને વિહલ્લ નામના ભાઈઓએ શ્રમણધર્મની દીક્ષા ગ્રહણ કરી અને તપશ્ચર્યા દ્વારા આત્મોદ્ધારમાં લાગી ગયા. શ્રાવસ્તી પહોંચીને ભગવાન કોષ્ટક ચૈત્યમાં બિરાજ્યા. મખલિપુત્ર ગોશાલક પણ તે વખતે શ્રાવસ્તીમાં જ હતો. તે “આજીવક મતનો પ્રચાર કરતો હતો અને પોતાને તીર્થકર જણાવતો હતો. શ્રાવસ્તીમાં આ વાત ફેલાયેલી હતી કે - “ત્યાં બે તીર્થકર મહાવીર અને ગોપાલક બિરાજમાન છે' ગૌતમે ભગવાન પાસેથી વાસ્તવિકતા જાણવા ઈચ્છી. ભગવાને ગોશાલકનો પૂરો પરિચય આપ્યો અને કહ્યું કે - “ગોશાલક “જિન” નહિ “જિનપ્રલાપી' છે.” ગોશાલકે જ્યારે આ વાત સાંભળી તો તેને ખૂબ ગુસ્સો આવ્યો. જ્યારે તે ગુસ્સામાં વાત કરી રહ્યો હતો, તે વખતે ભગવાનનો શિષ્ય આનંદ તે રસ્તેથી નીકળ્યો. : ગોશાલકે તેને જોયો, તો તેને પોતાની પાસે બોલાવ્યો અને કહ્યું : “આનંદ, તારા ધર્મગુરુ શ્રમણ મહાવીરે શ્રેષ્ઠ અવસ્થા મેળવી છે અને દેવ-મનુષ્યોમાં તેમનું સન્માન અને પ્રતિષ્ઠા છે, પણ જો તે મારા વિશે કંઈ કહેશે તો ઠીક નહિ થાય, હું મારા તેજથી તેમને ભસ્મ કરી દઈશ.”
ગોશાલકની વાત સાંભળીને સરળ પ્રકૃતિના આનંદ થોડા દુઃખી ને ચિંતિત થયા. તેમણે બધી જ વાત ભગવાનને જણાવી અને પૂછ્યું : “ભગવન્! શું ગોશાલકમાં એટલું તેજ છે કે તે એક તીર્થકરને ભસ્મ કરી શકે?” ભગવાને કહ્યું: “ગોશાલકમાં જરૂરથી એટલું તેજ છે કે તે કોઈ સામાન્ય વ્યક્તિને ભસ્મ કરી શકે, પણ તે અરિહંતને નથી બાળી શકતો. હા, કષ્ટ-તકલીફ જરૂર પેદા કરી શકે છે. આથી તમે ગૌતમ વગેરે શ્રમણ નિગ્રંથોને સાવધાન કરી દો. ગોશાલક કોઈ પણ ઘડીએ અહીં આવી શકે છે. તે દ્વેષથી ગુસ્સામાં છે, આથી કોઈ તેની વાતનો જવાબ ન આપે. તેની સાથે ધર્મચર્યા કરવાની કે ધર્મપ્રેરણા આપવાની પણ કોઈ જરૂર નથી.” | જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ 969696969696969696969696969). ૩૪૩]