________________
મૌન રહેવાથી પોતાના પાંચસો સાધુઓ સાથે તે સ્વતંત્ર વિહાર માટે નીકળી પડ્યો. પ્રભુ ત્યાંથી વત્સદેશ તરફ વિહાર કરીને કૌશાંબી પધાર્યા. કૌશાંબીમાં ચંદ્ર અને સૂર્ય પોતાના મૂળ વિમાનથી વંદના માટે આવ્યા હતા, જે એક આશ્ચર્ય છે. કૌશાંબીથી ભગવાન રાજગૃહ પહોંચ્યા અને ગુણશીલ ચૈત્યમાં બિરાજ્યા. પ્રભુનો તે વરસનો વર્ષાકાળ રાજગૃહમાં વીત્યો. તે જ વરસે પ્રભુના શિષ્ય વેહાસ અને અભય વગેરેએ વિપુલાચલ પર અનશન કરીને દેવત્વ પ્રાપ્ત કર્યું.
(કેવળીચયનું તેરમું વરસ) રાજગૃહથી વિહાર કરીને ભગવાન ચંપા પધાર્યા અને ત્યાંના પૂર્ણભદ્ર બાગમાં બિરાજ્યા. ચંપામાં તે વખતે કૌણિકનું રાજ્ય હતું. કૌણિકે ભગવાનના કુશળ અને વિહાર વગેરેના સમાચાર જાણવાની નિયમિત વ્યવસ્થા કરી રાખી હતી. ભગવાનના વિહાર વગેરેની સૂચના મેળવીને જ તે ભોજન કરતો હતો. ભગવાનના આગમનના સમાચાર જાણીને કૌણિક સજી-ધજીને ભગવાનને વંદન કરવા ગયો. ભગવાને દેશના આપી. કેટલાય ગૃહસ્થોએ મુનિધર્મ સ્વીકાર કર્યો. તેમાં શ્રેણિકના દસ પૌત્ર મુખ્ય હતા. જિનપાલિત વગેરેએ પણ શ્રમણધર્મ અંગીકાર કર્યો અને પાલિત જેવા પ્રસિદ્ધ વેપારીએ શ્રાવકધર્મ સ્વીકાર કર્યો અને પ્રભુએ પોતાનું ચાતુર્માસ ત્યાં જ પૂરું કર્યું.
(કેવળીચર્યાનું ચૌદમું વરસા ચંપાથી ભગવાને વિદેહ તરફ વિહાર કર્યો. કાકંદી નગરીમાં ગાથાપતિ ખેમક અને ધૃતિધરે દીક્ષા ગ્રહણ કરી અને સોળ વરસ સુધી સંયમ અને તપનું પાલન કરતા-કરતા છેવટે બંને વિપુલાચલ પર સિદ્ધ થયા. વિહાર કરીને પ્રભુ મિથિલા પહોંચ્યા અને ત્યાં જ વર્ષાવાસ કર્યો. વર્ષાવાસ પૂરો કરી પ્રભુ અંગદેશ થઈને ચંપા નગરીમાં આવ્યા અને પૂર્ણભદ્ર નામના ચૈત્યમાં સમવસરણ કર્યું. તે વખતે વૈશાલીમાં યુદ્ધ ચાલી રહ્યું હતું. રાજઘરાનાની રાજરાણીઓ અને સામાન્ય જનતા વંદન માટે હાજર થયાં. દેશના પૂરી થયા બાદ કાલી-સુકાલી વગેરે ૧૦ રાણીઓએ યુદ્ધમાં ગયેલા પોતાના રાજકુમારોના કુશળક્ષેત્ર વિશે ખબર-અંતર ભગવાનને પૂછ્યા. જવાબમાં ભગવાન દ્વારા પુત્રોનું મરણ ૩૪૨ 9696969696969696969696969696963 જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ
