________________
ત્યાં ભગવાને ગૌતમને કહ્યું કે - “તારો એક પૂર્વપરિચિત સંન્યાસી સ્કંદક થોડા જ વખતમાં અહીં આવશે.” ગૌતમને ઉત્સુકતા થઈ અને પૂછયું : “ભગવન્! શું સ્કંદક આપનું શિષ્યત્વ ગ્રહણ કરશે ?” તો ભગવાને કહ્યું: “હા, આજે કંઇક મારો શિષ્ય બનવાનો છે.”
સ્કંદક ત્યાં આવ્યો. ગૌતમે સ્કંદકનું સ્વાગત કર્યું અને પૂછ્યું : “સ્કંદક, શું તું ભગવાન પાસે એટલા માટે આવ્યો છે કે પિંગલ નિર્ગથે તને કાંઈક પૂછ્યું અને તું તેનો જવાબ ન આપી શક્યો ?”
સ્કંદક ચિકિત થયો અને બોલ્યો : “ગૌતમ, શું હું જાણી શકું છું. કે તને મારી આ ગુપ્ત વાત કોણે બતાવી છે?”
ગૌતમે ભગવાનની સર્વજ્ઞતાનો પરિચય આપ્યો, તો અંદક સંન્યાસીએ ખૂબ જ શ્રદ્ધાથી ભગવાનને નમન કર્યા. પછી પોતાની સમસ્યા પ્રભુની સામે મૂકી, પ્રભુએ કહ્યું: “áદક ! લોક ચાર જાતના હોય છે - દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ અને ભાવ. કોઈક રીતે લોક અંતસહિત છે, તો કોઈ રીતે અંતરહિત એટલે કે અનંત કહેવાનો અર્થ છે કે લોક
અંત સહિત અને અંતરહિત બને છે. એ જ પરિસ્થિતિ જીવ, સિદ્ધિ અને સિદ્ધની પણ છે. જ્યાં સુધી મરણની વાત છે, તો મરણ બે રીતના છે - બાળમરણ અને પંડિતમરણ. બાળમરણથી સંસાર વધે છે અને પંડિતમરણ અથવા સમાધિમરણથી સંસાર ઘટે છે. ક્રોધ, લોભ, મોહ વગેરે ભાવમાં અજ્ઞાનપૂર્વક અસમાધિથી મરવું જ બાળમરણ છે.”
પ્રભુના બોધજન્ય સમાધાનથી સ્કંદક ખૂબ જ ખુશ થયો. તેણે પ્રભુ પાસે સંન્યાસી થવાની પોતાની ઈચ્છા જાહેર કરી. સ્કંદકને સુયોગ્ય પાત્ર જાણીને ભગવાને તેને દીક્ષિત કર્યો. દીક્ષા ગ્રહણ કરીને સ્કંદક મુનિ બન્યો. તેણે બાર વરસ સુધી સાધુધર્મનું આકરું પાલન કર્યું, અને જુદાંજુદાં તપો વડે આત્માને ભાવમય કર્યો અને વિપુલાચલ પર સમાધિસ્થ થઈને દેહત્યાગ કર્યો. પ્રભુ કયંગલાથી સાવત્થી થઈને વાણિજ્ય ગામ પધાર્યા અને ત્યાં જ વર્ષાકાળ વિતાવ્યો.
( કેવળીચર્યાનું બારમું વરસ ) વર્ષાકાળ પૂરો થવાથી ભગવાને વાણિજ્ય ગ્રામથી વિહાર કર્યો અને બ્રાહ્મણકુંડના બહુશાલ ચૈત્યમાં આવીને બિરાજ્યા. જમાલિ અણગારે ત્યાં જ ભગવાનથી અલગ વિચરણ કરવાની પરવાનગી માંગી અને તેમના જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ 99999999999999999 ૩૪૧]