________________
ચોરી કરતો અને પકડાઈ જવાથી ભગવાનને પોતાના ગુરુ જણાવીને બધો દોષ તેમના પર નાંખી દેતો. તોસલિ ગામમાં મહાભૂતિલ ઐન્દ્રજાલિકે અને મોસલિ ગામમાં સુમાગધ નામના પ્રદેશ અધિકારીએ પ્રભુનો પરિચય આપીને લોકોથી તેમને છોડાવ્યા.
એકવાર ફરીથી તોસલિ આવવાથી તેણે કેટલાંક શસ્ત્ર અને અસ્ત્ર ચોરી કર્યા અને તેને ધ્યાનમાં લીન ભગવાન પાસે છુપાવી દીધાં, અને ફરી ચોરી કરવા ગયો, જ્યાં પકડાઈ ગયો. પકડાઈ જવાથી તેણે પોતાના ગુરુ પર બધો દોષનો ટોપલો ઠાલવી દીધો. ભગવાન શસ્ત્ર-અસ્ત્ર સાથે પકડાઈ ગયા, તો તેમને રાજ્ય તરફથી ફાંસીની સજા ફરમાવવામાં આવી જ્યારે પ્રભુને ફાંસી આપવાનો પ્રયત્ન કરવામાં આવ્યો તો ગળાનો ફંદો તૂટી ગયો. છેવટે અધિકારીઓએ ભગવાનને મહાપુરુષ જાણીને છોડી દીધા. સિદ્ધાર્થપુરમાં પણ સંગમે આ જ રીતે ચોરીનો આરોપ લગાવીને તેમને પકડાવી દીધા, જ્યાં ઘોડાના વેપારીએ ભગવાનને છોડાવ્યા. - વજગામ પધાર્યા ત્યારે ત્યાં મહોત્સવ હોવાથી બધાં ઘરોમાં ખીર બની હતી. ભગવાન જ્યાં પણ ભિક્ષા માટે પધાર્યા, સંગમે બધે જ અનેષણા કરી દીધી. સંગમનો ઉત્પાત સમજીને ભગવાન પાછા ફરી ગયા અને ગામની બહાર ધ્યાનમગ્ન થઈ ગયા. આ રીતે છ મહિના સુધી સંગમે લગાતાર ભગવાનને અસંખ્ય કષ્ટ આપ્યાં, પણ ભગવાન પોતાની સાધનાથી વિચલિત ન થયા. સંગમની ધીરજ ખૂટી ગઈ અને હતાશ થઈને તે ભગવાન પાસે આવ્યા અને બોલ્યા: “ભગવન્! દેવેન્દ્રએ આપની વિશે જે કાંઈ કહ્યું છે તે સત્ય જ છે. આપ આપની પ્રતિજ્ઞામાં દઢ છો. મારા અપરાધ માફ કરો. હવે આપ ભિક્ષા માટે જાઓ, કોઈ ઉત્પાત નહિ થાય.” ભગવાને કહ્યું: “હું સ્વેચ્છાથી તપ કે ભિક્ષા ગ્રહણ કરું છું. મને કોઈના દિલાસાની જરૂર નથી.” બીજા દિવસે છ મહિનાની તપસ્યા પૂરી કરી ભગવાન તે જ ગામમાં વસ્યપાલક નામની વૃદ્ધને ત્યાં ગયા અને પરન્નથી પારણા કર્યા. દાનનો મહિમાથી પંચદિવ્ય પ્રગટ થયા. આ ભગવાનની દીર્ઘકાળની ઉત્પાત સહિતની તપસ્યા હતી.
સંગમ દેવ વિશે ‘આવશ્યકનિર્યુક્તિ, મલયવૃત્તિ અને આવશ્યકચૂર્ણિમાં પણ વર્ણન આપેલ છે. છ મહિના સુધી નિરંતર ઘોર ઉત્પાત મચાવવા છતાં પણ જ્યારે સંગમે જોયું કે ભગવાન કોઈ પણ હાલતમાં ધ્યાનથી જિન ધર્મનો મોલિક ઇતિહાસ 969696969696969696969696969690 ૩૨૩]