________________
અને તેમની માફી માંગી. ત્યાંથી પ્રભુએ વૈશાલી તરફ ડગ માંડ્યાં. ગોશાલકે પ્રભુનો સંગાથ છોડીને એકલા જ વિહાર કરવાની ઇચ્છા પ્રગટ કરી અને સિદ્ધાર્થ દેવ પાસેથી સ્વીકૃતિ મેળવીને રાજગૃહ તરફ રાહ લીધો. વૈશાલી પહોંચીને ભગવાન લુહારની કાર્યશાળા માં રહેવાની પરવાનગી મેળવીને ધ્યાનમગ્ન થઈ ગયા. કાર્યશાળાનો એક લુહાર છ મહિનાથી બીમારીના કારણે કામ પર નહોતો આવી રહ્યો. ભગવાનના ત્યાં આવવાના બીજા જ દિવસે તે કામ પર આવ્યો, તો તેણે ભગવાનને ઊભેલા જોયા અને અમંગળ સમજીને તેમની પર પ્રહાર કરવા જતો હતો, પણ દૈવી પ્રભાવથી હવામાં હાથ ઉઠાવીને જ તે ત્યાં જ સ્થિર થઈ ગયો. વૈશાલીથી પ્રયાણ કરીને ભગવાન ગ્રામક સન્નિવેશમાં આવ્યા અને વિભેલક યક્ષના સ્થળે ધ્યાનમગ્ન થઈ ગયા. ભગવાનના તપોમય જીવનથી પ્રભાવિત થઈને યક્ષ પણ ગુણગાન કરવા લાગ્યો.
ગ્રામક સન્નિવેશથી વિહાર કરીને ભગવાન શાલિશીર્ષના રમણીય બાગમાં પધાર્યા. મહા મહિનાની કડકડતી ઠંડી પડી રહી હતી. લોકો ગરમ કપડાં પહેરીને ઘરની અંદર પણ ઠૂંઠવાઈ રહ્યા હતા, પણ તે વખતે ભગવાન ખુલ્લા શરીરે ધ્યાનમાં ઊભા હતા. જંગલમાં રહેતી કટપૂતના નામની વ્યન્તરીએ જ્યારે ભગવાનને ધ્યાનમગ્ન જોયા, તો તેનું પૂર્વજન્મનું વેર જાગી ઊઠ્યું. તે સંન્યાસિનીનું રૂપ ધારણ કરી પોતાની વિખરાયેલી જટાઓથી ભગવાનના ખભા ઉપર ઊભી થઈને વાદળોની જેમ વરસાદ કરવા લાગી અને જોરદાર હવા વહેવડાવા લાગી. કડકડતી ઠંડી, તેજ હવા, ઉપરથી વરસાદ, તો પણ ભગવાના પોતાના ધ્યાનમાં અટલ રહ્યા. તે વખતે તેમને વિશિષ્ટાવધિ જ્ઞાન પ્રાપ્ત થયું. તેઓ આખું જગત જોઈ શકતા હતા. ભગવાનનો અપાર સમભાવ, અખૂટ ક્ષમતા અને પરમ સહિષ્ણુતા જોઈને કટપૂતના થાકીને હારી ગઈ અને પોતાના વ્યવહાર બદલ માફી માંગીને પાછી ચાલી ગઈ. શાલિશીર્ષથી વિહાર કરીને ભગવાન ભદ્રિકા નગરી પધાર્યા, ત્યાં તેમણે ચાતુર્માસિક તપથી ધ્યાન અને સાધનામાં છઠ્ઠો વર્ષાકાળ વિતાવ્યો. તે દરમિયાન ગોશાલક પણ ફરીથી ભગવાન પાસે આવી ગયો. વર્ષાકાળ સમાપ્ત થવાથી પ્રભુએ નગરની બહાર પારણા કર્યા અને મગધ તરફ પ્રયાણ કર્યું. [ ૩૧૮ 9696969696969696969696969696969ી જેન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ