________________
(સાધનાનું સાતમું વરસ ) મગધના જુદા જુદા ભાગોમાં વિહાર કરતા-કરતા ભગવાને સાતમા વરસના આઠ મહિના ઉત્પાત વગર સાધના કરી. ચાતુર્માસ માટે આલંબિયા નગરી પહોંચ્યા અને ચાતુર્માસિક તપ સાથે ધ્યાન કરતાકરતા સાતમો ચાતુર્માસ પૂરો કર્યો. નગરની બહાર તપના પારણા કરીને કંડાગ સન્નિવેશમાં વાસુદેવ મંદિરમાં તથા ભદણા સન્નિવેશમાં બળદેવના મંદિરમાં રોકાયા. ગોશાલકે મંદિરોમાં મૂર્તિઓનો તિરસ્કાર કર્યો અને લોકો વડે માર ખાધો. ભદ્રણાથી વિહાર કરીને બહુસાલ ગામ પધાર્યા અને ત્યાંના સાલવનમાં ધ્યાનમગ્ન થઈ ગયા. અહીં શાલાર્ય નામની રાક્ષસીએ કેટલીય જાતના ત્રાસ આપ્યા, પણ ભગવાનને વિચલિત ન કરી શકી અને છેલ્લે માફી માંગીને જતી રહી.
( સાધનાનું આઠમું વરસ ભણાથી પ્રયાણ કરી ભગવાન લોહાલા પધાર્યા. લોહાર્મલામાં પ્રવેશ કરતી વખતે અધિકારીઓએ પરિચય પૂછ્યો, તો ભગવાન મૌન રહ્યા. તેમણે શંકા કરીને ભગવાનને રાજા જિતશત્રુઓ પાસે પહોંચાડ્યા. ત્યાં અસ્થિક ગામનો નિમિત્તજ્ઞ ઉત્પલ હાજર હતો. તેણે ભગવાનને પ્રણામ કર્યા અને તેમનો પરિચય આપ્યો. રાજા જિતશત્રુએ પણ ભગવાનની વંદના કરી અને યોગ્ય આદર-સત્કાર આપી વિદાય કર્યા. ત્યાંથી પ્રભુએ પુરિમતાલ તરફ પ્રયાણ કર્યું અને નગરની બહાર શકટમુખ બાગમાં ધ્યાનમગ્ન થઈ ગયા, ત્યાંથી ઊનાગ અને ગોભૂમિ થઈને રાજગૃહ પધાર્યા. ત્યાં જ તેમણે આઠમો વર્ષાકાળ વિતાવ્યો અને ચાતુર્માસિક તપસ્યા અને અનુકૂળ સાધનાઓ કરી અને ચાતુર્માસ તપ સમાપ્ત થવાથી નગરની બહાર પારણાં કર્યા અને આગળ વિહાર કર્યો.
( સાધનાનું નવમું વરસ ) 'રાજગૃહથી વિહાર કરવાથી ભગવાનના મનમાં એકવાર ફરી વિચાર આવ્યો કે - “ખરેખર કર્મોની નિર્જરા તો અનાર્ય પ્રદેશમાં જ થઈ શકે છે.” એમ વિચારીને તેઓ ફરીથી લાઢ અને શુભ્રભૂમિના અનાર્ય ક્ષેત્ર તરફ પધાર્યા. ત્યાંના લોકો નિર્દય, નિર્મમ અને દયા વિનાના હતા. આથી ભગવાને જુદાં જુદાં કષ્ટોને સમભાવે સહન કર્યા. યોગ્ય સ્થળ ન | જન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ 233333333333339:30 ૩૧૯]