Page Text
________________
દેવે કહ્યું : “સોમિલ, તેં અર્હત્ પાર્શ્વની સમક્ષ બાર વ્રતવાળો શ્રાવકધર્મ સ્વીકાર્યો હતો. એને ત્યજીને તાપસ બની ગયો છે, એ જ તારી દુષ્પ્રવ્રજ્યા છે. જો તું ફરી શ્રાવકનાં બાર વ્રત સ્વીકાર કરશે તો તારી પ્રવ્રજ્યા સુપ્રવ્રજ્યા થઈ શકે છે.” દેવ તો જતા રહ્યા, સોમિલે દેવના કથાનાનુસાર પૂર્વવત્ શ્રાવકધર્મ સ્વીકાર્યો અને બેલા, તેલા આદિ તપસ્યાઓ કરતો રહીને વિચરણ કરતો રહ્યો. આખરે ૧૫ દિવસની સંલેખનાથી આત્માને ભાવિત કરતો-કરતો પૂર્વકૃત દુષ્કૃત્યની આલોચના કર્યા વગર જીવનકાળ સમાપ્ત કરી શુક્ર મહાગ્રહરૂપે દેવ થયો. કઠોર તપ અને શ્રમણોપાસક ધર્મનું પાલન કરવાને લીધે એને આ ઋદ્ધિ પ્રાપ્ત થઈ છે. દેવનું આયુષ્ય પૂરું થતાં તે આ મહાવિદેહમાં જન્મ લેશે અને પ્રવ્રુજિત થઈ સકળ કર્મોનો નાશ કરી નિર્વાણ પ્રાપ્ત કરશે.'
અહીં સોમિલની કાષ્ઠમુદ્રામાં મોઢું બાંધી મૌન રહેવાની ક્રિયા વિચારણીય અને સંશોધનનો વિષય છે. જૈન ધર્મ સિવાય બીજે ક્યાંયે મોઢું બાંધવાનું વિધાન નથી. ‘નિરયાવલિકા’માં સોમિલના મોઢે કાષ્ઠમુદ્રા બાંધવી પ્રમાણિત કરે છે કે - પ્રાચીન સમયમાં જૈનેતર પરંપરાઓમાં પણ મુખત્રિકા બાંધવાની પ્રથા હતી અને પાર્શ્વનાથના સમયમાં પણ જૈન પરંપરામાં મુખવિસ્રકા (મુહપત્તી) બાંધવાની પ્રથા હતી, નહિ તો દેવ સોમિલને મોઢું બાંધવાની ક્રિયા બંધ કરવાનો પરામર્શ આપતો.'
બહુપુત્રિકા દેવીના રૂપમાં પાર્શ્વનાથની આર્યા
‘નિરયાવલિકાસૂત્ર’ના ત્રીજા વર્ગના ચોથા અધ્યાય પ્રમાણે રાજગૃહ નગરના ગુણશીલક ઉપવનમાં ભગવાન મહાવીરના સમવસરણમાં સૌધર્મકલ્પની ઋદ્ધિશાલિની બહુપુત્રિકા દેવી ઉપસ્થિત થઈ. દેશના સાંભળ્યા પછી ભગવાનને પ્રણામ કરીને એ દેવીએ પોતાની જમણી ભુજા ફેલાવીને ૧૦૮ દેવકુમાર અને ડાબી ભુજા ઉઠાવીને ૧૦૮ દેવકુમારીઓની સાથે નાની-મોટી વયનાં અનેક બાળકો-બાળકીઓને ઉત્પન્ન કરી ઘણું જ મનોરંજક અને આશ્ચર્યકારક પ્રદર્શન કર્યું અને પોતાના સ્થાને પરત ફરી. આથી ગૌતમ ગણધરે ભગવાન મહાવીરને પૂછ્યું : “ભગવન્ ! આ દેવી કોણ છે ? પૂર્વજન્મમાં શું હતી અને આ રીતની ઋદ્ધિ એને કેવી રીતે મળી ?’’
ભગવાને કહ્યું : “વારાણસીમાં ભદ્ર નામનો એક અત્યંત સમૃદ્ધિશાળી સાર્થવાહ (વણિક) રહેતો હતો. એની પત્ની સુભદ્રા ઘણી જ સુંદર અને KÐO© જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ
૨૦૬
| SR No. | 005685 |
| Book Title | Jain Dharmno Maulik Itihas Part 01 Tirthankar Khand |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Hastimal Maharaj |
| Publisher | Samyag Gyan Pracharak Mandal |
| Publication Year | 2012 |
| Total Pages | 434 |
| Language | Gujarat |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 8 MB |