________________
અને બીજાને એને કાપવાની પ્રેરણા અને માર્ગ-દર્શન પૂરુ પાડે છે. ત્યારે ફરી એ ત્યજેલા બંધનને અપનાવવું ક્યાંની સમજદારી છે ? અમે તો ઇચ્છીશું કે અમને સંસારમાં પલોટવાની તમારી અપેક્ષાએ તમે લોકો પણ દુઃખોનાં મૂળભૂત સાંસારિક કર્મ-બંધનને કાપવા માટે શ્રમણધર્મની દીક્ષા સ્વીકારી લો.’’
આમ કહી એ બધા મુનિઓ ભ. નેમિનાથની સેવામાં પાછા ફર્યાં. શોકથી વ્યાકુળ દેવકી પણ એમની પાછળ-પાછળ પ્રભુ પાસે સમવસરણમાં પહોંચી. ભગવાને કર્મવિપાકની દારુણતા સમજાવતા પોતાના અમૃતમય ઉપદેશથી એમનો શોકાગ્નિ શાંત કરી.
‘અંતગડસૂત્ર'થી હળતું-મળતું વર્ણન ‘ત્રિષષ્ટિશલાકાપુરુષચરિત્ર'માં ઉપલબ્ધ થાય છે. તે પ્રમાણે સર્વજ્ઞ પ્રભુના વચન સાંભળી દેવકી હર્ષ-વિભોર થઈ ગઈ. સહર્ષ છએ છ મુનિઓને પ્રણામ કર્યા અને પોતાના ભાગ્ય પર ગર્વ કરતી કહેવા લાગી : “મારા એક પુત્રે વિશાળ સામ્રાજ્ય મેળવ્યું અને બાકીના પુત્રોએ સર્વોત્તમ સામ્રાજ્ય પ્રાપ્ત કરાવનારી ભાગવતી દીક્ષા ગ્રહણ કરી. પણ આ મારી પુણ્યહીનતા છે કે હું એક પણ બાળકનું શિશુ અવસ્થામાં લાલનપાલન ન કરી શકી.’”
દેવકીને પ્રતિબોધિત કરતા પ્રભુએ કહ્યું : “દેવકી, તું નકામી ચિંતા છોડી દે. સચ્ચાઈ તો એ છે કે તેં તારી પૂર્વજન્મમાં તારી સપત્નીના સાત રત્ન ચોરી લીધાં હતાં અને એનાં ઘણાં રડવાંકકળવાં પછી તેં એનું એક જ રત્ન પરત કર્યું હતું અને બાકીનાં છ પોતાની પાસે રાખી લીધાં. તારા એ જ કર્મનું ફળ છે કે તારા છ પુત્ર અન્યત્ર ચાલ્યા ગયા અને એકમાત્ર કૃષ્ણ જ તારી પાસે છે.”
ક્ષમામૂર્તિ મુનિ ગજસુકુમાલ
ભગવાનના સમવસરણમાંથી પાછા ફરી દેવકી એના મહેલમાં ગઈ. ભગવાનના મોઢે છ મુનિઓનું રહસ્ય જાણી એનું મન પુત્ર-પ્રેમ માટે વ્યાકુળ થઈ ગયું. એ ચિંતામાં એણે ખાવા-પીવા સુધ્ધાં છોડી દીધું. માતાની આ દશા જોઈ કૃષ્ણ ચિંતાતુર બન્યા. એમણે માતાની વ્યથા સમજી એમના મનોરથની સિદ્ધિ માટે ત્રણ દિવસીય નિરાહાર (અટ્ટમ) જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ
૨૭૭૭૭ ૨૦૯
