________________
માટે શ્રેયસ્કર રહેશે.” આમ નક્કી કરે તેણે માતા-પિતા પાસે આજ્ઞા લઈને પોતાના સુંવાળા કાળા ભમ્મર કેશોનું સ્વયં લુંચન કરી ધૈર્યતાથી અને મક્કમપણે સંયમમાર્ગનું સમુચિત પાલન કર્યું.
કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત થયા પછી એક વાર ભગવાન નેમિનાથ રેવતાચલ ઉપર બિરાજમાન હતા. સાધ્વી રાજીમતી અન્ય અનેક સાધ્વીઓની સાથે એમને વંદન કરવા માટે ત્યાં જવા લાગી, ત્યારે રસ્તામાં મુસળધાર વરસાદ થવા લાગ્યો. વરસાદથી બચવા માટે તે બધી સાધ્વીઓ સુરક્ષિત સ્થળોને શોધવા માટે અહીં-તહીં વિખેરાઈ ગઈ. રાજીમતી પણ નજીકની જ એક ગુફામાં જતી રહી અને ત્યાં પોતાનાં ભીનાં વસ્ત્રો ઉતારીને સુકાવા માટે ફેલાવી દીધાં. એ જ ગુફામાં રથનેમિ મુનિ પહેલેથી જ ધ્યાનમાં બેઠા હતા. ઘોર અંધકારના કારણે રાજીમતી એમને જોઈ શકી નહિ. એકાએક વીજળીના ચમકારાના અજવાળામાં રાજીમતીને નગ્નાવસ્થામાં જોઈ વીતરાગી રથનેમિનું મન ડગી ઊઠ્ય, અને આ તરફ રાજીમતીએ રથનેમિને જોયો તો એકદમ ગભરાઈ ગઈ. એને ગભરાયેલી જોઈ રથનેમિ બોલ્યા: “હે સુરૂપે! મારો હજી પણ સ્વીકાર કર. આવ, આપણે ઇન્દ્રિય-સુખોને ભોગવીએ. ભુક્તભોગી થઈ આપણે પાછા જિનરાજના માર્ગનું અનુસરણ કરીશું.”
રથનેમિને આ રીતે ભગ્નચિત્ત જોઈ રાજીમતી નિર્ભય થઈ પોતાની જાતનું સંવરણ કર્યું અને બોલી : “રથનેમિ ! તું તો સાધારણ પુરુષ છે, મારી સામે સ્વયં વૈશ્રમણ દેવ અથવા દેવરાજ ઇન્દ્ર પણ આવે, તો પણ હું એમને પ્રેમ કરીશ નહિ. નાગ જાતિમાં અગંધન કુળના સાપ હોય છે, જે સળગતી અગ્નિમાં પડવાનું પસંદ કરે છે, પણ વમન કરેલ વિષને ક્યારેય પાછા નથી લેતા. પછી તમે તો ઉત્તમ કુળના મનુષ્ય છો. શું ત્યાગેલા વિષયોને ફરીથી ધારણ કરશો? રથનેમિ ! તને ધિક્કાર છે.” .
રાજીમતીના સંયત સ્વભાવ અને હિતેચ્છુ વચનોએ રથનેમિ ઉપર અંકુશનું કામ કર્યું, એમનું મન ધર્મમાં અડગ થઈ ગયું. એમણે ભ. અરિષ્ટનેમિનાં ચરણોમાં જઈ આત્મશુદ્ધિ કરી અને કઠોર તપમાં રત થઈ પોતાના સમગ્ર કર્મસમૂહોને બાળીને શુદ્ધ-બુદ્ધ તેમજ મુક્ત થઈ ગયા. રાજીમતી પણ ભગવચ્ચરણમાં જઈ, તપસંયમની સાધના કરતા-કરતા કેવળજ્ઞાન મેળવીને અંતે નિર્વાણ મેળવ્યું. ૨૦૪ 69696969696969696969696969696963 જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ ]