________________
( રામતી અને રથનેમિ ) અરિષ્ટનેમિ લીલા તોરણેથી પાછા વળી ગયા પછી એમના નાના ભાઈ રથનેમિએ રાજીમતીને જોઈ તો તે એના પર આસક્ત થયો. તે દરરોજ કંઈક ને કંઈક નવી-નવી વસ્તુઓ રાજીમતીને ભેટ સ્વરૂપ આપવા લાગ્યો. ભાભી થવાના સંબંધે રાજીમતીનો એની સાથેનો સંબંધ શિષ્ટ હતો અને તે એના વડે અપાયેલી વસ્તુઓ ચુપચાપ સ્વીકારી લેતી હતી, જેના કારણે રથનેમિએ એવું વિચારી લીધું કે તેણી પણ એના પ્રત્યે આકર્ષાઈ છે. માટે
જ્યારે પણ કોઈ તક મળતી તો તે રાજીમતી પાસે જતો રહેતો. એક દિવસ એકાંત જોતાં એણે રાજીમતીને કહ્યું: “મુગ્ધ ! ભાઈએ તારી સાથે લગ્ન ન કરી તેને ત્યાગવામાં મૂર્ખાઈ કરી છે. હકીકતમાં એ તેમનું દુર્ભાગ્યે જ છે. જો તું ઇચ્છે તો એમનું દુર્ભાગ્ય મારા સદ્ભાગ્યમાં પલટાવી શકે છે. જો મારી સાથે લગ્ન કરવા રાજી થઈ જઈશ, તો હું તને મારી પ્રાણેશ્વરી બનાવી આંખોની પલકો (પાંપણો) પર બેસાડીશ.”
રાજીમતી એની વાત સાંભળી દંગ રહી ગઈ. તે હવે સમજી શકી કે રથનેમિના આટલા સ્નેહપૂર્ણ વ્યવહારનો ખરો અર્થ શું હતો. એણે રથનેમિને સમજાવ્યો કે - “અરિષ્ટનેમિની વાગ્દત્તા પત્ની બની ચૂકી છે અને તારી મા-સ્વરૂપ ભાભી છે, માટે એના પ્રત્યે તારા મનમાં આવા વિચારો આવવા ન જોઈએ. એટલું જ નહિ, ભલે તારા ભાઈએ એની સાથે વિવાહ ન કર્યા હોય, પણ એમની વાગ્દત્તા પત્ની હોવાના લીધે તે એક વમન-(ઊલટી) કરેલી વસ્તુ સમાન છે. જે પ્રમાણે કોઈ વમન કરેલી વસ્તુનું સેવન કરવું અગ્રાહ્ય અને અભક્ષ્ય હોવાના લીધે વર્જિત છે, એ જ પ્રમાણે કોઈ પારકી સ્ત્રીની ઇચ્છા કરવી પણ ધૃણાસ્પદ અને શરમજનક છે, નારકીય આયુ બંધ કરાવનાર છે (નરકમાં જવા બરાબર છે), આવો વિચાર કરવો પણ પાપ છે.” રાજીમતીની ચતુર તર્કસંગત વાતો સાંભળી રથનેમિ ઘણો ક્ષોભ પામ્યો. થોડા સમય પછી એણે વૈરાગ્ય ધારણ કરી લીધું, અને દીક્ષિત થઈ ભ. નેમિનાથની સેવામાં રેવતાચલ તરફ જતો રહ્યો.
આ તરફ રાજીમતી તન-મનનું શાન-ભાન ગુમાવી દિવસ-રાત નેમિનાથના વિચારોમાં ખોવાયેલી રહેતી. એક વરસના લાંબા ગાળાની વાટ જોયા પછી એણે અરિષ્ટનેમિની પ્રવ્રજ્યાની વાત સાંભળી, તો એનો બધો ઉત્સાહ ઠરી ગયો. એણે વિચાર્યું કે - “આવી દશામાં એમના માર્ગને અનુસરવું જ મારા જેન ધર્મનો મોલિક ઇતિહાસ 999999696969696969696969692 ૨૦૩]