________________
રેવત પર્વતની પાસે પોતાનો પડાવ નાંખ્યો. ત્યાં સત્યભામાએ ભાનુ ને ભામર નામના બે પુત્રોને જન્મ આપ્યો. કૃષ્ણએ ત્રણ દિવસના ઉપવાસ કર્યો અને લવણસમુદ્રના અધિષ્ઠાતા સુસ્થિત દેવતાનું એકચિત્તે ધ્યાન કર્યું. ત્રીજા દિવસે રાત્રે એ દેવે પ્રગટ થઈ શ્રીકૃષ્ણને પાંચજન્ય શંખ, બળરામને સુઘોષ નામક શંખ, રત્ન, વસ્ત્ર વગેરે ભેટો આપી અને યાદ કરવાનું કારણ પૂછ્યું. શ્રીકૃષ્ણએ કહ્યું : “પહેલાંની અદ્ધચક્રીઓની દ્વારિકા નગરીને તમે તમારા અંકમાં સમેટી લીધી છે, હવે તમે એને પાછી આપી દો.” દેવે ત્યાંથી તરત જ જળરાશિને ખેંચી લીધી. દેવેન્દ્રની આજ્ઞાથી વૈશ્રવણે ત્યાં ૧૨ યોજન લાંબી ને ૯ યોજન પહોળી દ્વારિકા નગરીનું રાતોરાત નિર્માણ કર્યું. અપાર ધનરાશિથી ભરેલા ભવ્ય પ્રાસાદો, સુંદર જળ-સરોવરો અને ઉદ્યાનો તથા પહોળા રાજપથોનું નિર્માણ કરી દીધું. શુભમુહૂર્ત જોઈ યાદવોએ દ્વારિકાપુરીમાં પ્રવેશ કર્યો અને મહાન સમૃદ્ધિને સુખપૂર્વક ભોગવતા આનંદથી રહેવા લાગ્યા.
( જરાસંધ સાથે યુદ્ધ ) જરાસંધના આતંકથી ત્રાસીને યાદવો જ્યારે દ્વારિકા તરફ પ્રયાણ કરી રહ્યા હતા, તે વખતે બાળક અરિષ્ટનેમિ માત્ર ચાર-સાડાચાર વર્ષના હતા. દ્વારિકામાં એમનું પાલન-પોષન થવા લાગ્યું ને બાળપણ સુખેથી વીતવા લાગ્યું. યાદવોએ પણ અહીં રહી ધીમે-ધીમે પોતાની રાજ્યશ્રીનો વિસ્તાર કર્યો અને એમના ઐશ્વર્ય અને સમૃદ્ધિની યશોગાથાઓ દૂર-દૂર સુધી ફેલાવા લાગી. જ્યારે યાદવોના વધતા જતા યશ વિશે જરાસંધને ખબર પડી તો એણે એના એક દૂતને દ્વારિકા મોકલ્યો અને કહેવડાવ્યું કે - “તમે લોકોએ જે છળનીતિનો આશ્રય લઈ મારા પુત્ર કાલકુમારને યમલોક પહોંચાડ્યો છે, એનું વેર જરાસંધ લઈને રહેશે. એણે યાદવોના સર્વનાશનો જે પણ કર્યો છે, એનાથી તમે લોકો જળ, થળ, પાતાળ કોઈની પણ શરણ લઈ બચી નહિ શકો.” દૂતની વાત સાંભળી યાદવવીરો અસીમિત ક્રોધે ભરાયા, પણ સમુદ્રવિજયે ઈશારામાત્રથી બધાને શાંત કરતા કહ્યું કે - “જે કંઈ પણ થયું એમાં કોઈક દૈવી શક્તિનો જ હાથ હતો, યાદવોનું છળકપટ નહિ. છતાં પણ તમારા સ્વામીને કહી દો કે તેઓ જે કાર્યનો પ્રારંભ કરી ચૂક્યા છે, એને પૂરું કરે.” [ ૧૯૦ દિ833ઉ69696969696969696969696965 જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ