________________
રાજગૃહ પહોંચી એણે આખી ઘટના જરાસંધને કહી. જરાસંધે એની પુત્રીના વૈધવ્યથી દુ:ખી થઈ યાદવવંશના વિનાશનો સંકલ્પ કર્યો. એમણે એમના પુત્ર કાલકુમારને આદેશ આપ્યો કે - તે વિશાળ સેનાની સાથે યાદવો પર આક્રમણ કરી એમને સમાપ્ત કરી દે.' કાલકુમારે પ્રતિજ્ઞા લીધી કે - ‘હું યાદવોને મારીને જ પાછો ફરીશ. જો તેઓ મારા ભયથી અગ્નિમાં પ્રવેશ કરશે તો હું ત્યાં પણ એમનો પીછો કરીશ.’
જ્યારે યાદવોને ખબર પડી કે - ‘કાલકુમાર પોતાની વિશાળ સેના સાથે એમની તરફ આવી રહ્યો છે, તો સમુદ્રવિજય ને ઉગ્રસેન પોતાના ૧૮ કરોડ યાદવોને સાથે લઈ દક્ષિણ-પશ્ચિમ સમુદ્ર તરફ જવા લાગ્યા. આગળ જઈ એમણે વિંધ્ય પર્વતની કંદરાઓમાં પડાવ નાખી દીધો. હરિવંશની કુળદેવીએ એમની માયા વડે એ માર્ગ ઉપર એક જ દરવાજાવાળો વિશાળ પર્વત ઊભો કરી દીધો, જેમાં અસંખ્ય ચિતાઓ સળગાવી દીધી. યાદવોનું પગેરું શોધતી જ્યારે કાલકુમારની સેના ત્યાં પહોંચી, તો સળગતી ચિતાઓને જોઈ અવાક રહી ગઈ. પાસે જ એક વૃદ્ધ સ્ત્રી વિલાપ કરી રહી હતી. પૂછતાં તેણીએ કહ્યું કે - “જરાસંધના ભયથી બધા યાદવો ભાગી રહ્યા હતા. જ્યારે એમને ખબર પડી કે કાલકુમાર વિશાળ સેનાની સાથે એમની પાછળ-પાછળ આવી રહ્યો છે, તો પોતાના પ્રાણોની રક્ષા માટે કોઈ રસ્તા ન સૂઝતા એમણે ચિતાઓ સળગાવી અને એમાં પ્રવેશ કરી લીધો. હું મારા કુળનો આ રીતે વિનાશ થતો જોઈ સ્વયં પણ અગ્નિપ્રવેશ કરવા જઈ રહી છું.” આમ બોલીને તેણી ચિતામાં કૂદી પડી. આ જોઈ કાલકુમારે એના ભાઈઓ અને સાથીઓને કહ્યું કે - “મેં મારા પિતા સામે પ્રતિજ્ઞા લીધી હતી કે - જો યાદવો અગ્નિપ્રવેશ કરશે તો હું આગમાંથી પણ એમને ખેંચી-ખેંચીને મારીશ,' માટે હું આગમાં કૂદીને એમનો પીછો કરીશ.’’ આમ કહી હાથમાં ઉઘાડી તલવાર લઈ તે આગમાં કૂદી પડ્યો અને બધાના જોતા-જોતામાં સળગીને રાખ થઈ ગયો. જરાસંધની સેના ખાલી હાથે પરત રાજગૃહે જતી રહી.
દ્વારિકાનું નિર્માણ
જ્યારે યાદવોને ખબર પડી કે - ‘કાલકુમારે અગ્નિમાં પ્રવેશ કરી લીધો અને જરાસંધની સેના રાજગૃહ પરત ફરી છે', તો એ લોકો પ્રસન્ન સમુદ્ર તટની તરફ આગળ વધવા લાગ્યા. એમણે સૌરાષ્ટ્ર પ્રદેશમાં જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ
થઈ
૭૭ ૧૮૯