________________
'ભગવાન શ્રી રૂઢમિ ભગવાન શ્રી અરિષ્ટનેમિ જૈન ધર્મના બાવીસમા તીર્થંકર થયા. એમને ભ. નેમિનાથ પણ કહેવામાં આવે છે.
(પૂર્વભવ) ભ. અરિષ્ટનેમિ એમના પૂર્વજન્મમાં હસ્તિનાપુરના રાજા શ્રીષેણ ને મહારાણી શ્રીમતીના પુત્ર શંખકુમાર હતા, જે મોટા થઈ શંખરાજાના નામે પ્રખ્યાત થયા. કુમાર જ્યારે બાળક હતા ત્યારે એક દિવસ એમના પિતા શ્રીષેણને એવી સૂચના મળી કે - ડાકુ (પલ્લીપતિ) સમરકેતુએ સીમા ઉપર લૂંટ-ફાટ મચાવી મૂકી છે, લોકો આતંકિત થઈ રહ્યા છે; જો સમય રહેતા સમરકેતુને નાથવામાં ન આવ્યો તો હજી વધુ સમસ્યાઓ ઊભી કરી શકે છે. આ સમાચાર સાંભળતાં જ મહારાજે સેનાને સજ્જ થવાનો આદેશ આપ્યો ને સ્વયં યુદ્ધમાં જવાનો નિશ્ચય કર્યો. કુમાર શંખને આ વાતની જાણ થતા મહારાજને આગ્રહ કરવા લાગ્યા કે - “આવા સાધારણ રાજા સાથે યુદ્ધ કરવા માટે એમને મોકલવામાં આવે, જેથી એમને પણ યુદ્ધ-કૌશલ્ય શીખવા અને પોતાની વીરતા સિદ્ધ કરવાની તક મળે.” કુમારના સાહસપૂર્ણ આગ્રહને સાંભળી મહારાજે એને અનુમતિ આપી દીધી. કુમારે ઘણી જ સરળતાથી ડાકુને બંદી બનાવી લીધો, એણે લૂંટેલો માલ-સામાન એના માલિકોને અપાવી દીધો અને બંદીને સાથે લઈ હસ્તિનાપુર તરફ આગેકૂચ કરી. રસ્તામાં કુમાર શંખનો સામનો વિદ્યાધર મણિશેખર સાથે થયો, જે જિતારીની કન્યા યશોમતિનું હરણ કરી એને સાથે લઈ જઈ રહ્યો હતો. કુમારે એને પણ પરાસ્ત કર્યો. યશોમતિ કુમારની વીરતા પર મુગ્ધ થઈ એમને પોતાના સ્વામી માની લીધા. કુમારના શૌર્ય અને યોગ્યતાથી પ્રભાવિત થઈ મહારાજ શ્રીષેણે એમને રાજા બનાવી દીક્ષા ધારણ કરી સાધનામાર્ગ સ્વીકાર્યો તથા કાળાન્તરમાં કેવળજ્ઞાન મેળવ્યું.
મહારાજ શંખ એમની રાણી યશોમતિ પર ઘણા આસક્ત અને મુગ્ધ હતા. એક વખત મહારાજ શંખ શ્રીષેણ મુનિની દેશના સાંભળવા માટે ગયા. દેશના પૂર્ણ થતા એમણે મુનિને પૂછ્યું : “ભગવન્! મને યશોમતિથી આટલું આકર્ષણ અને મોહ શા માટે છે? હું ઈચ્છવા છતાં સંયમમાર્ગે વળી શકતો નથી.” જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ 9696969696969696969696969696969, ૧૦૧
