________________
મોકલ્યા અને એકલા જ સનત્કુમારની તપાસમાં આગળ વધ્યા. એક વર્ષ સુધી શોધવા છતાં પણ કુમારનો ક્યાંય પત્તો લાગ્યો નહી. એક દિવસ જંગલમાં એક સ્થળે વિવિધ પ્રકારનાં પંખીઓનો મધુર કલરવ સંભળાયો અને એ દિશામાંથી શીતળ સુગંધિત હવાનો આછો સ્પર્શ પણ પ્રતીત થયો. મહેન્દ્રસિંહ કંઈક આશાવાદી થઈ તે તરફ ગયો. થોડે દૂર જતા ત્યાં રમણીઓના આમોદ-પ્રમોદનો મધુર ધ્વનિ સંભળાયો. નજીક જતા રમણીઓની વચ્ચે પોતાના મિત્ર સનત્કુમારને જોઈ તે . આશ્ચર્યચકિત થઈ હર્ષવિભોર થઈ ઊડ્યો. સનતકુમારે પણ મહેન્દ્રસિંહને ઓળખી લીધો ને ઊઠીને આલિંગન (ભેટી પડતા) કરતા એનું સ્વાગત કર્યું. પરસ્પર કુશળ-મંગળ પૂછીને મહેન્દ્રસિંહે સનત્કુમારની આપવીતી જાણવા માંગી. તો એણે રમણીઓમાંની એક રમણી તરફ ઇશારો કરતા કહ્યું કે - “મારી વાર્તા મારી કરતાં વિદ્યાધર કન્યા બકુલમતિથી સાંભળવી વધુ ઉચિત રહેશે.”
બકુલમતિએ મહેન્દ્રસિંહને સંક્ષેપ(ટૂંકાણ)માં કહ્યું કે - “કેવી રીતે સનત્કુમારે યક્ષની આસુરી શક્તિઓને વીરતાથી પરાસ્ત કરી અને એમને પોતાની અનુચરીના રૂપમાં સ્વીકારી.” મહેન્દ્રસિંહ સનત્કુમારની ગૌરવગાથા સાંભળી અત્યંત પ્રસન્ન થયો ને એમને હસ્તિનાપુર અને માતા-પિતાની યાદ અપાવી. સનત્કુમાર આનંદિત થઈ પોતાના પરિવારની સાથે પોતાનાં માતા-પિતાને મળવા માટે ચાલી નીકળ્યો. સનત્કુમારના આગમનના સમાચાર સાંભળી મહારાજ અશ્વસેનને અપાર આનંદ થયો. એમણે મોટા સમારંભની સાથે રાજકુમારનો નગરપ્રવેશ કરાવ્યો અને યોગ્ય સમય જોઈ એમને સત્તાધીશ બનાવ્યા. મહેન્દ્રસિંહને કુમારના સેનાપતિ બનાવી સ્વયં સ્થવિર મુનિની પાસે દીક્ષા ગ્રહણ કરી સાધનાનો માર્ગ પસંદ કર્યો. સનત્કુમારે ધર્મ અને ન્યાય-નીતિથી રાજ્યનું સંચાલન કર્યું. એમની આયુધશાળામાં ચક્રરત્ન પ્રગટ થતાં એમણે છ ખંડો ઉપર વિજય મેળવી ચક્રવર્તીપદ પ્રાપ્ત કર્યું. સનત્કુમારના દેહલાલિત્યની પ્રશંસા દેવલોકમાં પણ થવા લાગી. ફળસ્વરૂપ બે દેવતાઓ બ્રાહ્મણ વેશે એમને જોવા આવ્યા. એ સમયે તેઓ સ્નાનપીઠ ઉપર ખુલ્લા શરીરે નાહવા બેઠા હતા, ત્યારે એમનું રૂપલાવણ્ય જોઈ બ્રાહ્મણ દેવતા દંગ ૧૩૨ 9099696969696969696969696969ી જૈન ધર્મનો મૌલિક ઈતિહાસ)