________________
૩૮ થી ૪૩ સંખ્યા સુધીની ગાથાઓમાં ભ. શાંતિનાથ, કુંથુનાથ અને અરનાથ તથા ચક્રવર્તી મહાપવ, હરિષણ અને જયસેનના માટે પત્તો ગઈમણત્તર’પદનો પ્રયોગ અને એનાથી વિપરીત ૩૬મી ગાથામાં મઘવા ચક્રવર્તી માટે ઉપવાજમભુવગઓ” અને ૩૭મી ગાથામાં સનત્કુમાર માટે “સોવિ રાયા તવ ચરે પદ-પ્રયોગ કરવામાં આવ્યા છે. જો ગાથા ૩૭ અને ૩૮ના અંતિમ ચરણ ક્રમશઃ “મઘવ પરિનિબુડા” તથા “પત્તો ગઈમણુત્તર” - આ રૂપમાં હોત તો નિશ્ચિત રૂપથી કહી શકાય કે - “તેઓ મુક્તિમાં ગયા. સાથે જ સ્થાનાંગસૂત્ર'માં સનત્કુમાર ચક્રવર્તીના માટે દીહેણું પરિયાણં સિઝઈ જાવ સવદુભાણમંત કરેઈ’ પદ આવ્યું છે, જેનો ભાવ છે કે – “તેઓ મુક્ત થઈ ગયા.”
ચક્રવર્તી સનકુમાર જમ્બુદ્વીપના ભરત ક્ષેત્રમાં હસ્તિનાપુર નગરના શાસક મહારાજ અશ્વસેન શૌર્ય, શીલ આદિ ગુણોથી સંપન્ન હતા. એમની ધર્મભીરુ રાણી સહદેવીએ ગર્ભસ્થ જીવના પુણ્ય પ્રભાવથી ચૌદ શુભસ્વપ્નો જોયાં અને ઘણી આનંદિત થઈ. યથા સમયે એમણે સુવર્ણ સમાન તેજસ્વી કાંતિમાન પુત્રને જન્મ આપ્યો. જેનું નામ સનત્કુમાર પાડવામાં આવ્યું. યોગ્ય પાલન-પોષણની સાથે સનત્કુમારે કિશોરાવસ્થા પાર કરી યુવાનીમાં પ્રવેશ કર્યો. મહેન્દ્રસિંહ નામક એક અતિ ગુણવાન અને પરાક્રમી સનત્કુમારનો મિત્ર હતો. . એક દિવસ મહારાજ અશ્વસેનને ઉત્તમ જાતના ઘણા બધા ઘોડા ભેટ સ્વરૂપ મળ્યા. સનત્કુમાર એમાં સર્વોત્તમ ઘોડા ઉપર સવાર થઈ ગયા. રાજકુમારના બેસતાં જ ઘોડો પવનવેગી બન્યો. રાજકુમારે ઘોડાને રોકવા ઘણો પ્રયત્ન કર્યો, પણ તે એટલો જ વધુ ને વધુ ઝડપથી આગળ વધી ગયો. મહેન્દ્રસિંહ આદિ મિત્રો એની પાછળ ગયા, પણ સનત્કુમાર સુધી ન પહોંચી શક્યા. રાજા અશ્વસેન પોતાના પુત્રના આ રીતે અદશ્ય થવાના સમાચાર સાંભળી ઘણા દુઃખી થયા અને સ્વયં જ રાજકુમારની ભાળ મેળવવા નીકળી પડ્યા. મહારાજાની બધી મહેનત નિષ્ફળ થતી જોઈ મહેન્દ્રસિંહે યેન-કેન પ્રકારેણ સમજાવી-પટાવી એમને પાછા | જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ 969696969696969696969696969696969, ૧૩૧
