________________
પુષ્ય નક્ષત્રમાં ઘાતકર્મોનો અંત આણી કેવળજ્ઞાન અને કેવળદર્શન પ્રાપ્ત કર્યું. કેવળી બની વિશાળ સમવસરણમાં ઉપદેશ આપતા ભ. ધર્મનાથે કહ્યું : “તમે તમારા અંતરના વિકારો સાથે યુદ્ધ કરો, પોતાના સ્વરૂપને સમજો અને સાંસારિક સુખભોગથી વિરત થઈ સહજાનંદના ભાગી બનો.” પ્રભુની દેશના સાંભળી હજારોની સંખ્યામાં લોકોએ ચારિત્રધર્મ સ્વીકાર્યો, તીર્થની સ્થાપના કરી પ્રભુ ભાવ-તીર્થકર થયા.
ભગવાન ધર્મનાથના ધર્મપરિવારમાં અરિષ્ટ આદિ ૪૩ ગણધર, ૪૫00 કેવળી, ૪૫૦૦ મન:પર્યવજ્ઞાની, ૩૬૦૦ અવધિજ્ઞાની, ૯૦૦ ચૌદપૂર્વધારી, ૭૦૦૦ વૈક્રિયલબ્ધિધારી (બહુરૂપી શક્તિ ધારણ કરનાર) ૨૮00 વાદી, ૬૪૦૦૦ સાધુ, ૬ ૨૪૦૦ સાધ્વીઓ, ૨૪૪૦૦૦ શ્રાવક અને ૪૧૩૦૦૦ શ્રાવિકાઓનો બહોળો સમૂહ હતો.
અઢી લાખમાં ર ઓછાં વર્ષ સુધી કેવળીપર્યાયમાં વિચરણ કરી ભ. ધર્મનાથે લાખો લોકોનો ઉદ્ધાર કર્યો. પોતાનો મોક્ષકાળ નજીક જાણી આઠસો મુનિઓની સાથે એમણે સમેત શિખર ઉપર ૧ મહિના સુધી અનશન કરી જેઠ શુક્લ પંચમીએ પુષ્ય નક્ષત્રમાં સકળ કર્મોનો વિલોપ કરી ૧૦ લાખ વર્ષની વયે સિદ્ધ, બુદ્ધ, મુક્ત થઈ નિર્વાણપદ પામ્યા.
- ( ભગવાન ધર્મનાથના શાસનના તેજસ્વી રત્ન )
ભ. ધર્મનાથના મહિમાનાં ગુણગાન સાંભળી વાસુદેવ પુરુષસિંહ ને બળદેવ સુદર્શન પણ પ્રભાવિત થયા. પ્રભુવાણી સાંભળી પુરુષસિંહ અને સુદર્શન સમ્યકત્વધારક બન્યા. પ્રતિવાસુદેવ નિશુંભનો વધ કરી પુરુષસિંહ ત્રિખંડાધિપતિ વાસુદેવ બન્યા અને અભિમાની થવાના કારણે મરીને છઠ્ઠા નરકમાં ગયા. સુદર્શન ભ્રાતૃવિયોગમાં વીતરાગી થઈ સંયમી બન્યા અને તપ-સંયમની સમ્યક-આરાધના કરી મુક્તિ મેળવી. ભગવાન ધર્મનાથના શાસનકાળમાં એમના નિર્વાણ પછી ક્રમશઃ બે ચક્રવર્તી થયા. ત્રીજા ચક્રવર્તી મઘવા તથા ચોથા ચક્રવર્તી સનત્કુમાર.
| જૈન ધર્મનો મલિક ઇતિહાસ 9696969696969696969696969696963 ૧૨૯ ]
