________________
'ભગવાન શ્રી યમનાથ ભગવાન શ્રી ધર્મનાથ જૈન ધર્મના પંદરમા તીર્થંકર થયા. પોતાના પૂર્વજન્મમાં તેઓ ધાતકીખંડના પૂર્વવિદેહમાં સ્થિત ભક્િલપુરના મહારાજ સિંહરથ હતા. તે અતિ પરાક્રમી ને વિપુલ સામ્રાજ્યના અધિપતિ હતા. એમને ધર્મમાં ઘણી આસ્થા હતી. સંસારના સકળ સુખોને અસાર સમજી નિર્લેપભાવથી ઇન્દ્રિય-સુખોને પરિત્યાગી એમણે વિમલવાહન મુનિની પાસે ચારિત્રધર્મ અંગીકાર કરી તપ-સંયમની સાધના કરીને તીર્થકર નામકર્મ ઉપાર્જિત કર્યું. લાંબા સમય સુધી સમતા, સંયમ અને તિતિક્ષાની (સુખ-દુઃખ સહન કરવાની વૃત્તિ) સાથે સાધના અને સમાધિપૂર્ણ જીવન-નિર્વાહ કરી તેઓ વૈજયંત વિમાનમાં અહમિન્દ્રના રૂપમાં પ્રગટ થયા. ત્યાંનું આયુષ્ય ભોગવી સિંહરથનો આત્મા વૈશાખ શુક્લ સપ્તમીએ પુષ્ય નક્ષત્રમાં રત્નપુરના મહાપ્રતાપી મહારાજ ભાનુની મહારાણી સુવ્રતાના ગર્ભમાં આવ્યા. મહારાણી સુવ્રતા ૧૪ મહાસ્વપ્ન જોઈ ઘણી પ્રસન્ન થઈ. ગર્ભાવસ્થા પૂર્ણ થતા મહા શુક્લ તૃતીયાએ પુષ્ય નક્ષત્રમાં એમણે પુત્રરત્નને જન્મ આપ્યો. ઘણા હર્ષોલ્લાસથી પુત્રનો જન્મોત્સવ ઉજવવામાં આવ્યો. બાળકના ગર્ભમાં રહેવાના સમયે માતાને ધર્મ-સાધનાની ઉત્તમ ઉત્કટ ઇચ્છા થતી રહી, માટે બાળકનું નામ ધર્મનાથ રાખ્યું.
ધર્મનાથ યુવાન થતા પિતાની અભિલાષા પૂર્ણ કરવા માટે વિવાહ સંબંધમાં બંધાયા પછી ૨ લાખ ૫૦ હજાર વર્ષની વયે રાજ્યભાર સંભાળ્યો. ૫ લાખ વર્ષ સુધી સુચારુરૂપે રાજ-કાજ કર્યા પછી દીક્ષા લેવા માટે તત્પર થયા. લોકાંતિક દેવોના આગ્રહથી ધર્મનાથે વર્ષીદાન આપી એક હજાર રાજાઓની સાથે બેલેની તપસ્યા કરતા-કરતા મહી શુક્લ ત્રયોદશી (તેરશ)ને પુષ્ય નક્ષત્રમાં દીક્ષા લીધી. બીજા દિવસે સોમનસ નગરના ધર્મસિંહ રાજાને ત્યાં પરમાત્રથી પારણું કર્યું.
દીક્ષા ગ્રહણ કર્યા પછી ભગવાન ધર્મનાથે વિકટ પરિસ્થિતિઓને વેઠીને ર વર્ષ સુધી છદ્મસ્થચર્યામાં વિચરણ કર્યું. એ પછી દીક્ષાસ્થળે જઈ દધિપર્ણ વૃક્ષની નીચે ધ્યાનમગ્ન થઈ શુક્લધ્યાનથી ક્ષપકશ્રેણીકર્મનો નાશ કરવાની પરિપાટીનું આરોહણ કરીને પોષ શુક્લ પૂનમના દિવસે ૧૨૮ 96969696969696969696969696969696ી જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ
