________________
સ્થાનોએ વિચરણ કર્યું. ષષ્ઠતપમાં મહા કૃષ્ણ અમાસના રોજ ક્ષપકશ્રેણી પર આરૂઢ થઈ, ઘાતકર્મનો નાશ કરી કેવળજ્ઞાન અને કેવળદર્શનની ઉપલબ્ધિ કરી. આ પ્રકારે કેવળી થઈ પ્રભુ શ્રેયાંસનાથે દેવ-માનવોની વિશાળ સભામાં શ્રુત-ચારિત્રધર્મની દેશના આપી અને ચતુર્વિધ સંઘની સ્થાપના કરી ભાવ-તીર્થકર કહેવાયા.
કેવળજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ પછી ભગવાન શ્રેયાંસનાથ વિચરણ કરતા-કરતા પોતનપુરમાં પધાર્યા. ભગવાનના આગમનના શુભ સમાચાર સાંભળી ત્રિપૃષ્ઠ ઘણા પ્રસન્ન થયા અને પોતાના મોટા ભાઈ અચલ બળદેવની સાથે ભગવાનને પગે લાગવા ગયા. ભગવાનની સમ્યકત્વ સુધાયુક્ત વાણીને સાંભળીને બંને ભાઈઓએ સમ્યકત્વ ધારણ કર્યું. રાજકુમાર ત્રિપૃષ્ઠ અને અચલ બળદેવ મહારાજ પ્રજાપતિના પુત્ર અને વર્તમાન અવસર્પિણી કાળના ક્રમ પ્રમાણે પ્રથમ વાસુદેવ ને પ્રથમ બળદેવ હતા. - ભ. મહાવીરના પૂર્વજન્મના મરીચિના જીવે જ ત્રિપૃષ્ઠના રૂપમાં જન્મ લીધો. આ તરફ પ્રતિવાસુદેવ અશ્વગ્રીવે નિમિત્તજ્ઞોની ભવિષ્યવાણી દ્વારા એના સંહારકના જન્મની વાત જાણી, તો તે ચિંતાતુર બની પોતાના પ્રતિદ્વન્દી (દુશ્મન)ની શોધમાં તત્પર થયો.
જ્યારે શાલિખતમાં ભયંકર સિંહનો વધ કરી એના આતંકથી લોકોને મુક્ત કરાવનાર ત્રિપૃષ્ઠકુમારના વિષયમાં એણે જાણ્યું, તો એને ખાતરી થઈ ગઈ કે ત્રિપૃષ્ઠ જ એનો સંહારક (મારક) છે. આમ જાણી એણે આ કાર્ય માટે બંને ભાઈઓને શાબાશી આપવાના બહાને પોતાને ત્યાં બોલાવી છળકપટથી મરાવી નાખવાનો નિશ્ચય કર્યો અને આ હેતુથી એણે મહારાજ પ્રજાપતિને સૂચના મોકલી. આ સંદેશના જવાબમાં ત્રિપૃષ્ઠ કહેવડાવ્યું - “જે રાજા એક સિંહને પણ મારી ન શક્યો, એની પાસે અમે કોઈ પ્રકારનું ઇનામ લેવા તૈયાર નથી.” આ સાંભળી અથગ્રીવ ધૂંઆપૂંઆ થઈ ઊઠ્યો અને સેના લઈ પ્રજાપતિ ઉપર આક્રમણ કર્યું. યુદ્ધના મેદાનમાં વ્યર્થ નરસંહારને રોકવાના ઇરાદાથી ત્રિપૃષ્ઠએ અશ્વગ્રીવને ધન્વયુદ્ધ માટે લલકાર્યો, જેમાં ત્રિપૃષ્ઠ અશ્વગ્રીવનો સંહાર કરી અદ્ધભરત પોતાને આધીન કરી લીધું. ૧૨૦ [9636326220999999999 જેન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ ]
