________________
વિવાહ, રાજ્ય અને દીક્ષા
રાજકુમાર સુમતિનાથ જ્યારે યુવાન થયા તો મહારાજે યોગ્ય કન્યાઓની સાથે એમના વિવાહ સંપન્ન કરાવ્યા. ૨૯ લાખ પૂર્વ વર્ષો સુધી રાજ્યપદનો ઉપભોગ કરીને અંતે તેઓ સંયમધર્મ માટે તત્પર થયા. લોકાંતિક દેવોની પ્રાર્થનાથી વર્ષીદાન આપી એક હજાર રાજાઓની સાથે વૈશાખ શુક્લ નવમીએ મઘા નક્ષત્રમાં પંચમુષ્ટિક લોચ કરીને સમસ્ત પાપકર્મ ત્યાગી મુનિ બની ગયા.
કેવળજ્ઞાન અને દેશના
દીક્ષા ગ્રહણ કરતી વખતે પ્રભુએ ષષ્ટમભક્ત (છટ્ટ)તપ કર્યું હતું. બીજા દિવસે પ્રભુએ વિજયપુર પધારીને ત્યાંના મહારાજા પદ્મ(પદ્મ)ને ત્યાં પોતાના તપનું પ્રથમ પારણું સ્વીકાર્યું હતું. દીક્ષા ગ્રહણ કરી વીસ વર્ષ સુધી તેઓ છદ્મસ્થાવસ્થામાં રહ્યા અને વિવિધ પ્રકારની તપસ્યા કરીને વિચરણ કરતા રહ્યા. ધર્મધ્યાનથી કર્મનિર્જરા કરી, પછી સહસ્રામ્રવનમાં પધારી ધ્યાનાવસ્થિત થયા અને ચાર ઘાતીકર્મોનો ક્ષય કરી ચૈત્ર શુક્લ એકાદશના દિવસે મઘા નક્ષત્રમાં કેવળજ્ઞાન અને કેવળદર્શનની ઉપલબ્ધિ કરી. કેવળજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ કરી પ્રભુએ દેવ, દાનવ અને માનવોની વિશાળ સભામાં મોક્ષમાર્ગનો ઉપદેશ આપ્યો અને ચતુર્વિધ સંઘની સ્થાપના કરી ભાવ-તીર્થંકર કહેવાયા.
ચાલીસ લાખ પૂર્વની આયુમાંથી ભગવાન સુમતિનાથે ૧૦ લાખ પૂર્વ સુધી કુમારાવસ્થા, ૨૯ લાખ ૧૧ પૂર્વાંગ સુધી રાજ્યપદ, ૧૨ પૂર્વાંગમાં ૧ લાખ ઓછા પૂર્વ સુધી ચારિત્ર-પર્યાય પાલન કર્યું અને અંત સમય નજીક જાણી એક માસનું અનશન કર્યું અને ચૈત્ર શુક્લ નવમીએ પુનર્વસુ નક્ષત્રમાં ચાર અઘાતીકર્મોનો ક્ષય કરી સિદ્ધ, બુદ્ધ, મુક્ત થઈ નિર્વાણપદ પ્રાપ્ત કર્યું.
ભગવાન સુમતિ નાથના ધર્મપરિવારમાં ૧૦૦ ગણધરો સિવાય ૧૩૦૦૦ કેવળી, ૧૦૪૫૦ મન:પર્યવજ્ઞાની, ૧૧૦૦૦ અવધિજ્ઞાની, ૨૪૦૦ ચૌદપૂર્વધારી, ૧૮૪૦૦ વૈક્રિયલબ્ધિધારી, ૧૦૬૫૦ વાદી, ૩૨૦૦૦૦ સાધુ, ૫૩૦૦૦૦ સાધ્વીઓ, ૨૮૧૦૦૦ શ્રાવક અને ૫૧૬૦૦૦ શ્રાવિકાઓનો વિશાળ સમૂહ હતો.
૧૦૮
જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ
