________________
૧૦
ઉપનામ રાખ્યું હતું.
[ભવવિરહ=ભવના વિરહ=સંસારના છેદ: એ છેદ જેમણે કર્યા છે તેવા ‘ભવવિરહ’ સૂરિ શ્રી હરિભદ્ર. ] તેમના જીવનસબંધી શૃંખલાબદ્ધ માહિતી પૂરી પાડનારા પુરાતન પ્રબંધકારાના ઉપલબ્ધ ગ્રંથામાંથી ધ્યાન ખેંચે એવા નીચેના ગ્રંથા છે.
(૧) કથાવલી’–શ્રી ભદ્રેશ્વરકૃત. લગભગ વિક્રમના બારમે સેકો. (૨) પ્રભાવક ચરિત્ર-શ્રી પ્રભાચદ્રસૂરિષ્કૃત.વિ. સ. ૧૩૩૪ (૩) પ્રબંધકાશ-શ્રી રાજશેખરસૂરિષ્કૃત. વિ. સં. ૧૪૦૫ તેમને આધારે તેમજ તુલનાત્મક દૃષ્ટિએ લખનાર વર્તમાન વિદ્વાનોનાં લખાણેાને આધારે પ્રસ્તુત ચરિત્ર લખવામાં આવ્યું છે.
વીરભૂમિ મેવાડમાં આવેલ ચિત્રકૂટ (ચિત્તોડ) નામના નગરમાં આપણા ચરિત્રનાયક શ્રી હરિભદ્રના જન્મ રાજપુરાહિતને ઘેર થયા હતા. માલ્યાવસ્થાથી જ તેમની બુદ્ધિપ્રભાની અદ્ભુતતા સિદ્ધ થઈ ચૂકી હતી. તેએ વ્યાકરણ, 'तत्प्रथमं याकिनीधर्मसूनुरिति हारिभद्रग्रन्थेष्वन्तेऽभूत् । १४४० पुनर्भवविरहान्तता ।'
સિંઘી જૈન ગ્રંથમાળા પ્રકાશિત પ્રબંધકાશ પૃ. ૨૫ ૧. ‘કથાવલી’ અત્યારે સામે નથી. મુનિશ્રી કલ્યાણુવિજયજીએ પ્રબ`ધ પૌલેચન’ નામની ‘પ્રભાવક ચરિત્ર’ના અનુવાદની (પ્રકાશકજૈન આત્માનંદ સભા; ભાવનગર.) પ્રસ્તાવનામાં હરિભદ્રસૂરિ પ્રબંધની પર્યાલેાચના કરતાં કથાવલીમાંથી કેટલાય ઉલ્લેખેા કરેલા છે. તે પૈકી કેટલાકને અહીં આવશ્યકતાનુસાર લીધેલ છે.
