________________
અનેકાંતવાદ જૈન કુળમાં જેણે જન્મ ધર્યો છે તેને અહિંસા શીખવવી ન પડે. કુટુંબના સંસ્કાર અને વાતાવરણમાંથી જ ગેડે ઘણે અંશે એને મળી જાય. જૈન બાળક ભલે અહિંસાની સૂક્ષ્મ વ્યાખ્યા ન કરે, એકેન્દ્રિયાદિક વિષે વિગતવાર વિવેચન પણ ન કરી શકે, પરંતુ એનામાં દયા, અનુકંપાની લાગણું તે જરૂર. રહે. અહિંસા જેવું જ બીજું એક કીમતી તત્ત્વ છે–અને તે અનેકાંતવાદ જ. સ્વાદુવાદ તથા અનેકાંત જેવા પ્રાગે તો તમે ઘણી વાર વ્યાખ્યામાં સાંભળ્યા હશે. અનેકાંતને તમે વિદ્વાને કે તત્વવેત્તાઓ માટે ખાસ વિષય માની લીધે હશે. એવી ઝીણી ભાંજગડમાં કેણુ ઉતરે એમ કહીને તમે અનેકાંતવાદ વિષે વિચાર કરવાની બહુ જરૂર નહિ માની હેય. ખરી રીતે તે અહિંસા જેટલો જ અનેકાંતવાદ ઉપયોગી છે-જૈનધર્મ અને જૈન સિદ્ધાંતના પ્રાણસ્વરૂપ છે. અનેકાંત એ માત્ર વાદ કે ચર્ચાને વિષય નથી. જીવનમાં તેને ઘણું મહત્વનું અને ઉપયોગી સ્થાન છે. અનેકાંતને મહિમા ભૂલ્યા ત્યારથી આપણે
