________________
કાંતિકારી ત્રિપદી
[ ૮૭ ]
આ રીતે ભગવાને ત્રિપદીના ક્રાંતિકારી મંત્ર સાથે વસ્તુ-સ્વભાવ અને કર્મ તથા તેના વિપાક સરળ શૈલીએ લેકેને સમજાવ્યા. કુલીનતાની, પ્રતિષ્ઠાની, પારંગતતાની છાપ લઈને જે ધુરંધરે નીરાંતે બેઠા હતા તેઓ સળવળી ઉઠયા. કેટલાય પાખંડીઓએ ભગવાનના સિદ્ધાંતને સ્વછંદી રીતે વિરેધ કર્યો. ઘણા તે ભગવાનના શરણે આવ્યા. કેટલાકે કાળના પ્રવાહમાં વિલીન થઈ ગયા. ‘ત્રિપદી અને તેના પ્રરૂપકને મહિમા આજે પણ ચિરનૂતન જે લાગે છે. વસ્તુસ્વભાવ અને કર્મબંધ તથા એના પરિપાક વિષે જેમાં શુદ્ધ વૈજ્ઞાનિક નિરૂપણ હેય તે વચને સદા કાળ તાજા અને પ્રેરણાદાયી હોય એ સ્વાભાવિક છે. એટલે તે ત્રિપદીના પુણ્ય-પ્રવાહના બને તીરે તત્વજ્ઞાન અને અધ્યાત્મના ઉદ્યાને ઊગી નીકળ્યાં છે– કાળના જબર વાવાઝોડા વચ્ચે પણ સર્વજ્ઞ પ્રભુની ક્રાંતિકારી વાણું નવાં નવાં પુષ્પ-ફળ આજે પણ પ્રકટાવી રહી છે.
