________________
[ ૮૪ ]
ધ મગળઃ
પામ્યું, હાર નવા ઉત્પન્ન થયા એમ લાગશે; પરંતુ સાનુ તા એ જ છે. એ જ પ્રમાણે લાકડું મળે છે ત્યારે એના અણુ કાયલામાં, રાખમાં, ધૂમાડામાં બદલાઈ જાય છે પણ એના એકે કણના નાશ નથી થતા-નવા એકે ઉપજતા નથી. વસ્તુ માત્રના વિષયમાં એમ જ બને છે.” આ વસ્તુ–સ્વભાવે, આ ત્રિપદીના ઉપદેશે લેાકેાને વિચાર કરતા મનાવી દીધા. જેમના ધંધા ઈશ્વરના ભય ઉપર ચાલતા હશે, જેમની આજીવિકા ઈશ્વરના નામે ચાલતી હશે તેમજ પ્રામાણિકપણે સૃષ્ટિત્વમાં જેઓ માનતા હશે તેમનામાં તે વખતે આછે ખળભળાટ નહિ થયેા હાય. પણ દરેક ક્રાંતિ વખતે એમ જ અને. ત્રિપદી પણ ક્રાંતિકારી હતી. એણે ભલભલા દિગ્ગજ પંડિતાના સ્થિર-અચલ · મેરુ જેવા આસન પણુ ડાલાવી નાંખ્યા. ત્રણ જ પઢે જુગનુશવ્યાપી પડળ ઉતારી નાખ્યા. વિચારશીલાને એમણે એક અપૂર્વ સૃષ્ટિ આપી.
ઈશ્વરની જ આ બધી રચના છે એમ માનનારાને પણ એ ઉપરથી એટલું સમજાયુ` કે ગમે તેમ પણ ઈશ્વરને અનાર્દિ–અનંત તા માનવા જ પડે છે, તેા પછી વસ્તુમાત્રના આ સ્વાભાવિક ધમ છે એમ માનીએ તે તેમાં શું ખાટું છે? ઈશ્વરને બદલે સસારને જ અનાદિ
ક્રમ ન
માનવા
ત્રિપદીની પવિત્ર જળધારા સ્વરૂપ પામતી આગળ વહેવા લાગી.
ધીમે ધીમે વધુ ગંભીર સંસારની વસ્તુઓના
ભગવાને પ્રકટ એ ભેદ સમજાવ્યા. એક જીવ અને ખીજે
