________________
ક્રાંતિકારી ત્રિપદી
[ ૮૩ ]
કુળમાં તમે જન્મ લીધેા, અમુક શાસ્ત્રમાં કહ્યા પ્રમાણે તમે નૈવેદ્ય કે દાન દીધા અથવા શક્તિશાલીઓને થાડાં નમતાંભજતાં રહ્યાં એટલે તમારે બુદ્ધિને જરાયે તકલીફ્ આપવાની જરૂર નથી. આટઆટલાં મંત્ર-ત ંત્રા છે, આટઆટલા વિધિવિધાન છે—પુણ્ય કમાવાના ગંગાસ્નાનથી માંડી અશ્વમેધ ચહ્ન સુધીના હુજારા ઉપાયા વિદ્યમાન છે, તમારે ધના વિષયમાં–વિશ્વના વિષયમાં બુદ્ધિના ઉપયાગ કરવાની કંઇ જરૂર જ નથી. બુદ્ધિ ચલાવશે। તે નાહકના ઇશ્વરી કાષ વહારી લેશે.
આવા યુગમાં ભગવાન મહાવીરે ‘ત્રિપદી ’ ને અમર તેમજ મનામુગ્ધકર મત્ર સંભળાવ્યેા, જ્યાં ઇશ્વર અને વિશ્વ વિષે ભાતભાતના પાખડા ચાલતાં હતાં ત્યાં સામાન્ય માનવી પણ સમજી શકે એવી શૈલીમાં ધર્મનું છૂપું રહસ્ય ખુલ્લુ' કરી ખતાવ્યું. ઇશ્વરના અને પારવગરના યક્ષ ક્ષિણીઓના ભયને લીધે ક પતી-ધ્રૂજતી જનતા સમક્ષ પ્રભુ મહાવીરે ત્રિપદીરૂપે, જેની જ્યેાત ઝાંખી જ ન પડે એવી એક પ્રકાશરેખા પ્રકટાવી.
એમણે લેાકેાને સમજાયુ : વિજ્ઞાનશાસ્ત્રી જેટલી દૃઢતાથી અને શ્રદ્ધાથી કહું તેમ કહ્યું: “સસારની કાઈ પણ વસ્તુ ચે. નથી એ નાશ પામતી, નથી એ નવી પેદા થતી. અવસ્થા જરૂર બદલાય છે એટલે નવી વસ્તુ ઉપજી અને જૂની નાશ પામી એમ લાગશે. દાખલા તરીકે સાનાનુ` કડુ ભગાવીને તેનેા હાર બનાવરાવા તા કડુ' નાશ
