________________
નમો અરિહંતાણુ
[ ૭૩ ] રાતની મહેનત માથે પડી, તેના જેવી જ આપણે પણ દુર્દશા થાય. બાહ્ય શત્રુઓને હણનારા અને તેમાં જ વિજય કે સિદ્ધિ માનનારાઓ જાણે કે પોતાના જ પડછાયા ઉપર પ્રહાર કરી રહ્યા હોય એવી એ ધમપ્રરૂપકેને પૂરેપૂરી પ્રતીતિ થએલી હોવી જોઈએ. તેથી જ એમણે બહારની બધી શક્તિઓને અંતર તરફ વાળવાને આટલો આગ્રહ કર્યો છે. નમે અરિહંતાણું પાઠના પ્રરૂપકે દીનતા કે દુબળતાના નહિ પણ જવલંત શક્તિપુંજ અને ચિરજાગૃત આમદષ્ટિના જ આરાધકે હતા. અલબત્ત તેઓ વિરાગ, સંયમ ને તપના પુરસ્કર્તા હતા, પણ ખરું જોતાં એ જ શક્તિના મૂળ, ઝરાઓ છે. એમાં જે ઠંડી તાકાત છે તેની પાસે અસ્ત્ર-શસ્ત્ર કે હિંસાની પ્રચંડ ધાર પણ બુઠ્ઠી બની જાય છે.
શત્રુઓથી પિતાનું રક્ષણ કરવું એ પ્રાણી માત્રની પ્રાથમિક અને સ્વાભાવિક ભાવના હોય છે. પણ શત્રુઓ જ્યાં પારવિનાના હેય, અવારનવાર વેશ બદલીને-કવચિત્ પ્રલેશનરૂપ બનીને તે કવચિત્ ભયંકર રોકસ્વરૂપ ધરીને આવતા હેય-ત્યાં પરિમિત શક્તિવાળો માનવી કેટલી સાવચેતી રાખી શકે? પગલે પગલે જ્યાં કાંટા વાગતા હોય ત્યાં પૃથ્વી આખીને ચામડાથી મઢી લેવાનું કેઈ કહે તે તે મૂર્ખાઈભર્યું જ ગણાય. એટલે જ શ્રમણ સંસ્કૃતિના - પ્રરૂપકે એ અને પ્રચારકેએ અંતરના અરિઓ તરફ બધું લક્ષ કેંદ્રિત કરવાની સલાહ આપી. એમણે કહ્યું કે જેમણે
