________________
[ ૭૩ ]
ધર્મમંગળઃ અદશ્ય થાય. પણ આજે શક્તિના ઘેનમાં ચકચૂર બનેલા મહારથીઓના ગળે એ વાત ઉતરે તેમ નથી, કારણ કે સ્વાર્થ, વૈભવ, તૃષ્ણા, લોભ અને અધિકારને થડે પણ ભેગ આપે પડે એ તેમને પાલવતું નથી. તે વિશ્વને જેમણે દેહદમન, સંયમ, ક્ષમા, ધર્યું ને વૈરાગ્યને મહિમા સમજાવ્યું અને તે સાથે પ્રાણું માત્ર સાથે મૈત્રી સંબંધ બાંધવા છતાં અંતરના શત્રુઓને હણવાનો અને આખરે સિદ્ધિ વરવાને મંત્ર સુણાવ્યો-અરિહંતને અને સિદ્ધને નમસ્કાર કરવાનો માર્ગ નિર્દે તેઓ શું શક્તિના સામાન્ય ઉપાસકો હશે? દુશ્મની સામે અશક્ત કે દુબળો ક્યાં સુધી લડી શકે ? કાયર કે પામરને તે આત્મસમર્પણ કરી દેવા સિવાય બીજું ભાગ્યે જ સૂઝે. પણ એ શત્રુઓ બહાર કે આસપાસ હતા એમ રખે કઈ માને. એ અંતરમાં છુપા હતા, કામ-ક્રોધ-મદ-મહ જેવા શત્રુઓ આત્માનું ઐશ્વર્ય અકળપણે લૂંટનારા હતા એટલે તે એમણે વધુમાં વધુ શક્તિને સંચય કરવાની, વધુમાં વધુ સાવચેત અને જાગ્રત રહેવાની પણ સૂચના આપી અને એને બંધ બેસે તેવા વિધિનિષેધ તેમજ આચાર–વ્યવહારોની ગુંથણી કરી. બાહ્ય દુશ્મને સાથે લડનાર જે આધ્યાત્મિકતાશૂન્ય હેયમિત્રીશૂન્ય હોય તે પેલી એક વાર્તામાં કહ્યું છે તેમ માલથી ભરેલા ગાડાવાળે જકાતમાંથી બચી જવા આખી રાત બીજે માગે ભસ્પે, પણ સવાર થતાં જ પાછો જેનાથી બીતે હતે તે જ જકાતના નાકા પાસે આવીને ઊભે રહ્યો-આખી
