________________
નમો અરિહંતાણું
[ ૭૧ ] વર્તમાન ઈતિહાસ રચનામાં એ વાત બરાબર દેખાઈ આવે છે. સુખથી જીવવા માટે માનવીએ વિવિધ પ્રકારનાં અસ્ત્ર-શસ્ત્ર-ઉપજાવ્યાં, વિજ્ઞાનની મદદથી પ્રકૃતિના વિરોધી બળને દાસાનુદાસ જેવા બનાવ્યાં, પણ એટલેથી સંતોષ ન થયે. નવા દેશ હસ્તગત કરવા, નવા બજારો ઊભા કરવા અને પિતાના માનવબંધુઓને ગુલામીની જંજીરમાં જકડી રાખવાના પયંત્ર રચાયા. મૂળ દુશ્મનને હણ્યા પછી, પોતાની શક્તિને વિજય વાવટા ફરકાવ્યા પછી, માનવી નિશ્ચિત બન જોઈએ તેને બદલે તેણે બીજા હજારો શત્રુઓ પેદા કર્યા. લેકકથામાં આપણે ઘણીવાર એવા રાક્ષસોની કથા સાંભળીએ છીએ કે તેઓ મૂળ તે ભારે તપસ્વી હતા અને તપના પ્રભાવે જ તેમણે ખૂબ તાકાત મેળવેલી: પણ એ તાકાતે એમને ઉન્મત્ત જેવા બનાવી દીધા અને આખરે એમની શક્તિમાંથી જ એમને અધઃપાત થયે. બાહ્ય દુશ્મનેને હણવા અને શાંતિ-વ્યવસ્થા-માનવતાની પ્રતિષ્ઠા કરવા નીકળેલે શક્તિશાળીઓને સંઘ અવળા માગે ઉતરી પડયે. - આજે કેટલાક વિચારક શક્તિની ખાતર શક્તિની ઉપાસના કરવાનું માંડી વાળવું જોઈએ એમ કહી રહ્યા છે– કારણ કે માત્ર પાશવી બળ ઉપર મુસ્તાક રહેવું એ એક પ્રકારનું જંગલીપણું છે. જે વિશ્વને વશીભૂત કરવું હોય તે શક્તિને બદલે પ્રેમ અથવા મિત્રીને જ પ્રયોગ કરવો જોઈએ. શક્તિ હંમેશા વિરોધ ઊભું કરે છે. એને બદલે જે આપણે સ્નેહ-સૌહાર્દ કેળવીએ તે જગતમાંથી યુદ્ધ તેમજ સંહાર
