________________
[ ૨૦ ]
ધર્મમંગળઃ
માનવા છતાં, પાસે બે પૈસા હશે તે ઉપયોગી થશે એ વૃત્તિ તે છૂટતી જ નથી. માણસાઈ કરતાં પણ પૈસાની શક્તિ વિશેષ છેઃ પાસે પૈસે હશે તે સેવા-ચાકરી કરનાર કેઈક મળી આવશે એ પ્રકારની આપણું મનવૃત્તિ આપણને માર્ગવિમુખ બનાવે છે અને માણસાઈ જેવી કેઈ વસ્તુ જ દુનિયામાં નથી એવી આપણા અંતરમાં રહેલી છૂપી નાસ્તિક્તાને ઊઘાડી પાડે છે. અલબત્ત, એ વાત ખરી છે કે આજે દદીને પાર નથી રહ્યો. આરોગ્ય અને બળની ખુમારી દાખવતે માનવી કયારે બીછાનાવશ બનશે તે કહેવાય નહિ–એ પોતે અને એના આશ્રિત કયારે કફેડી સ્થિતિમાં મૂકાશે તે પણ ન કહેવાય. આવી ડામાડોળ સ્થિતિમાં એક માત્ર આશ્રયરૂપ ધનસંચયનું શરણ ન લે તે માનવી બીજું કરે પણ શું? .
સાધમ જેવું સગપણ બીજું એકે નથી એ સૂત્ર યાદ કરે. સાધર્મી એટલે એક જ ધર્મ કે એક જ સિદ્ધાંતને માનનારો એ સંકુચિત અર્થ કરવાની જરૂર નથી. જેઓ એક-બીજાની સાથે વિના સંકેચે મળીહળી શકે છે-એક બીજાના સુખ-દુઃખમાં ભાગ લઈ શકે છે તેઓ બહાળા અર્થમાં સાધમી જ છે. ખરી રીતે તે જે મનુષ્ય છે તે દરેકને સાધમ જ છે. સમાજમાં આવા સાધર્મીઓ સારી સંખ્યામાં હાય-સુખ-દુઃખના પ્રસંગેમાં, આક્ત કે લાચારીની સ્થિતિમાં તેઓ દિલેજાનીથી ભાગ લઈ શક્તા હેય તે ધનસંચયને જે નકામું મહત્વ મળી ગયું છે
