________________
આસક્તિ
[ ૧૧ ] મૂળ ધ્યેય ભૂલી જાય છે અને પિતાના દેતેની સાથે રંગરાગમાં તણાય છે. જેની ખાતર ભાઈભાંડુઓને પણ ત્યાગ કર્યો અને મા-બાપ પણ જેની રાહ જોતાં વરસ વરસ જેવડા દિવસ વીતાવી રહ્યા હતા તે ધન સ્વચ્છેદમાં વેડફાઈ જાય છે. નિત્ય સુખનું ધ્યેય જેઓ ભૂલી જાય છે અને તેને બદલે ક્ષણિક-અનિત્ય સુખ-વિલાસની પાછળ દેડવા મંડે છે તેમની પણ એવી જ દુર્દશા સમજવી.
સરખે સરખી સાહેલીઓના ધ્યેય વિષે આનંદઘનજી મહારાજે પિતાના એક પદમાં બહુ મજાની વાત કહી છે. ચાર-પાંચ પનીહારીઓ ચાલી જાય છે-માથે પાણભરેલાં બેડાં મૂક્યા છે. તે જતાં વાત કરતી-આનંદ કલેલ કરતી, એક બીજીને તાલી આપતી ચાલી જાય છે, છતાં માથા ઉપર પાણીનું બેડું છે તે ધ્યેય નથી ભૂલતી. સુખની અભિલાષા તે સૌ કોઈ પ્રાણીને હેય પણ આપણું ધ્યેય તે સ્થાયી–નિત્ય સુખ મેળવવાનું છે–ક્ષણિક સુખની મેહિનીમાં ભૂલીને દુઃખની પરંપરા વહેરવાનું નથી. - સુખની ઈચ્છા એ બૂરી વસ્તુ નથી, પણ અનિત્ય સુખની ખાતર આપણે આપણું મૂળ ધ્યેયને ભૂલી જઈએ તે દશ દષ્ટાંતે દુર્લભ એવો માનવદેહ વ્યર્થ જ ગુમાવી દીધે ગણાય. ભક્તિમાર્ગના અનુયાયીઓએ પણ પ્રકારાંતરે એ જ વાત કહી છે. તેઓ કહે છે કે પગમાં એક કાંટો વાગ્યે હેય તે તેને કાઢવા બીજે કાંટે વાપરવો પડે. પછી તો બને કાંટા ફેંકી દેવાના છે. પણ પ્રારંભમાં જે અનિત્ય
