________________
[ ૧૮ ]
ધર્મમંગલ
વાત્સલ્યભાવવાળા ન હોય તે પરિણામે સારી સંસ્થાઓ પણ વગોવાય છે.
આપણે વિશ્વપ્રેમની ઘણું મોટી વાત કરીએ છીએ, પણ જે આપણા સાથી-સંગાથીઓના નાના વર્તનમાં વાત્સલ્યભાવને છેડો પરિચય ન આપી શકીએ, એકબીજાની ઉણપ અને ઉદ્ધતાઈને ખમી-ખમાવી ન શકીએ તે વિશ્વપ્રેમની વાતને કંઈ અર્થ જ નથી રહેતો. વિશ્વને તે આપણે શી રીતે પહોંચી શકવાના હતા? આપણા સાથી-સંગાથીઓ પ્રત્યે પ્રીતિ કે વાત્સલ્યભાવ દાખવા શકીએ તે એ જ વાત્સલ્ય વિસ્તરતું વિશ્વપ્રેમરૂપ બની જવાનું. જે સંઘસેવકને ઘણા સહકારીઓ સાથે સંપર્કમાં આવવાનું બને છે અને સંઘર્ષણ થવા છતાં સંયમ અને વાત્સલ્ય દાખવવાની તક મળે છે તેઓ સદ્દભાગી છે. કેઈની સાથે ન બને એટલે સૂતરને તાંતણે તેડીને ફેંકી દે તેમ પિતાને સંબંધ તેડી નાખનારા તે હજારો જણ નીકળશે. માત્ર એવે પ્રસંગે સંયમ, ક્ષમાશીલતા દાખવી સંઘહિત, સમાજ-સંગઠનને અબાધિત રાખનારા જ ખરે. ખરા સંઘસેવકના બિરૂદને દીપાવે છે.
સેવાનું વ્રત લેવું કઠણ છે, પણ એને ઠેઠ લગી નભાવવું અતિશય કઠણ છે. સેવા એ જ જેને જીવનમંત્ર હોય, સંઘ સેવાને જ પિતાનું જીવન સાર્થકય માનતે હેય અને સંઘસેવાના માર્ગમાં નડતી મુશ્કેલીઓને ફૂલના હાર જેવી ગણતા હોય એ બડભાગી તે કેઈકજ નીકળશે. આવા સંઘસેવકે જ સંઘને ઘડે છે સમાજને સંગઠિત કરે છે અને પિતાની પાછળ અક્ષય કીર્તિ મૂકી જાય છે.
